یادداشت سایت:
مقالۀ کوتاه حاضر توسط هیأت تحریریه پرتال خبری Mintpress به جنبه هائی از تحولات ونزوئلا اشاره می کند که کمتر در مباحثات مربوط به این کشور به چشم می خورند. اهمیت وقایع ونزوئلا برای ما بیش از واقعه ای در نقطه ای دوردست است. ونزوئلاهراسی یکی از محورهای تبلیغاتی جریان پیروزمند انتخابات اخیر ریاست جمهوری ایران نیز بود.
تحریریه سایت
***************
در بحبوحۀ تداوم بحران انسانی جاری در ونزوئلا، امکان جدیدی هست که ذخایر عظیم نفتی این کشور بدست روسیه و چین بیفتد. بعید به نظر می رسد که آمریکا اجازه چنین اتفاقی را بدهد، حتی اگر این به معنی وارد شدن در جنگ نیابتی دیگری با این کشورها شود.
هیچ شکی در این نیست که ونزوئلا درگیر بحران عمیقی است. ضمن این که اکثر مردم به درگیری های اخیر در کشور و کمبود مواد غذایی و سرکوبی مخالفان تظاهرکننده توسط دولت آشنا هستند، کمتر کسی خبر از استفاده کاملا فریب کارانه و اشکال غیرقانونی به کار گرفته شده توسط مخالفان، و همچنین نقش آمریکا در حمایت مالی نیروهای آپوزیسیون دارد.
آمریکا مدت زیادی است که ونزوئلای دارندۀ بزرگترین ذخائر تائید شده نفتی جهان را زیر نظر دارد، مخصوصا بدنبال "انقلابی" که با انتخاب هوگو چاوز و ادامه آن با جانشین او نیکولا مادرو همراه بود. اما تغییر شرایط و اوضاع در داخل ونزوئلا ممکن است بزودی آمریکا را به تکرار شناعت های نابکارانه ای که در جاهای دیگر بکار برده وادار کند – حمایت مالی در راه اندازی یک جنگ نیابتی برای جلوگیری از افتادن نفت ونزوئلا به دست روسیه و چین.
در ابتدا دولت آمریکا به این رضایت داده بود که بگذارد دولت مادورو به خودی خود از قدرتش کاسته شود. اما آمریکا قبلا تحریم های جدا گانه ای برعلیه ونزوئلا سه بار فقط در این سال اعمال کرده بود. با برنامه ریزی بیشتردر ماه های آینده، بنا به شواهد لایحه ای که توسط سنای آمریکا مقامات رسمی دولت ونزوئلا را هدف قرار میدهد. لایحه بنام " کمک های انسانی ونزوئلا و دفاع از دولت دمکراتیک " ( S.1018)، مبلغ 20$ میلیون به آپوزیسیون ونزوئلا سرازیر می کند، که از زمان انتخاب چاوزدر سال 1998 تاکنون تقریبا بین 50$ تا 60$ میلیون دریافت کرده است.
و حالا، ممکن است ریسک بالایی برای آمریکا در بر داشته باشد که اجازه دهد رژیم مادرو در زیر فشار توطئه اقتصادی سرنگون شود. با احتساب همه این ها، PDVSA شرکت نفت دولتی ونزوئلا در مرز از هم پاشیدگی است.
همین طور که معمولا این خبر خوبی یرای آنهائی است که به دنبال سرنگونی مادرو هستند، اما این خطری است که موجب وحشت واشنگتن شده است. همانطور که در متن لایحه ( S.1018) اشاره می کند ، PDVSA – اگر و وقتی از هم بپاشد – در تأخیر سررسید وامی به مبلغ 4$ تا 5$ میلیارد دلار به "روس نفت" Rosneft شرکت نفتی دولت روسیه گرفتار خواهد شد.
هرچند که روسیه و ونزوئلا متحد سیاسی هستند، هم اکنون روسیه اقدام به وصول وام پرداخت نشده اش کرده است. در آوریل، شرکت حمل و نقل دولتی روسیه مبلغ 30$ میلیون از نفت ونزوئلا را در مقابل وام پرداخت نشده PDVSA گروگرفت. به احتمال زیاد "روس نفت" نیز هنگام تأخیر بزرگ دیگری همین کار را انجام خواهد داد.
اگر چنین اتفاقی بیفتد، به این معنا خواهد بود که "روس نفت" قسمت اعظمی از PDVSA را به کنترل خود در خواهد آورد. اما چه چیزی ناخوش آیند تر از احتمال کنترل روسیه بر بزرگترین ذخائر نفتی دنیا برای آمریکا؟ در حقیقت یکی از وام های روسیه به ونزوئلا با این شرط داده شده که PDVSA مقدار 49.9 درصد Citgo ( شرکت نفتی ونزوئلا با دفتر مرکزی در درهوستن تگزاس) را به عنوان وثیقه به "روس نفت" داده است.
برطبق متن ( S.1018) که به روشنی نشان می دهد، Citgo شعبه آمریکایی PDVSA – " قسمت مهمی از زیر ساخت انرژی در 19 ایالت در آمریکا را در اختیار دارد." تردید است که حاکمان آمریکا در مقابل مالکیت سهام بزرگترین پالایشگاه هایش توسط روسیه ساکت بنشینند.
بعلاوه، ونزوئلا بسیاری از وام هایش از چین را در مقابل اعتبارات در مقابل نفت تعهد کرده است. تأخیر دوباره پرداخت وام های ونزوئلا به معنای افتادن بخش عظیمی از نفت آن بدست چین خواهد بود. بعید به نظر می رسد که آمریکا اجازه دهد دو رقیب هژمونیک جهانی اش مدعی بزرگترین ذخائر نفتی جهان شوند.
آمریکا مشتاق آن نیست که در جلوگیری از بدترین حالت سناریو شرکت مستقیم داشته باشد. با این حال، حالا که مخاطرات آن بیشتر است، آمریکا در حال آغاز صحنه سازی برای یک جنگ نیابتی بالقوه است.
علاوه بر کمک های مالی به آپوزیسیون مادورو، آمریکا در تدارک و رهبری مانوری چند ملیتی در آمریکای جنوبی که شامل تاسیسات پایگاهای موقت نظامی در مرز مشترک سه گانه با دیگر کشورهای شرکت کننده یعنی پرو، برزیل و کلمبیا، است. بی بی سی برزیل گزارش داد که مانوور این "امکان" را می دهد که آمریکا به وضعیت سیاسی ونزوئلا متمرکز شود. علاوه بر آن، بر طبق گزارش تل استار، رئیس جهور دونالد ترامپ در حال حاضر با رئیس جمهور پرو و کلمبیا بر سر منافع آمریکا در ونزوئلا ملاقات کرده است.
با حمایت مالی آمریکا از آپوزیسیون ونزوئلا و تدارک رهبری مانور چند ملیتی در نزدیکی ونزوئلا، پایه های دیگری برای یک جنگ نیابتی دیگر بین آمریکا و روسیه برسر سوخت فسیلی برنامه ریزی شده است. لازم به ذکر است که دولت مادورو تا حد زیادی توسط مسکو مسلح شده است. بین 2005 تا 2013، ونزوئلا بزرگترین خریدار اسلحه از روسیه در آمریکای لاتین بود و برآورد ارزش معامله اسلحه بین روسیه – ونزوئلا چیزی حدود 12$ میلیارد دلار بوده است.
در مقابل اگر آپوزیسیون مورد حمایت آمریکا در ونزوئلا در موقعیت کنترل بدهی وام های عقب افتاده توسط دولت فعلی قرار بگیرد، آنها به احتمال قوی به دستور حامیان کمک های مالی دراز مدت شان در واشنگتن قول وثیقه نفتی به روسیه و چین را انکار خواهند کرد. این بسیار غیر محتمل است که روسیه و چین داوطلبانه میلیارد ها دلار نفت و پول را تقدیم رژیم دست نشانده آمریکا کنند.
در هر صورت، ونزوئلای بحران زده ممکن است بزودی خود را در مناقشه بیشتری بیابد – یک جنگ نیابتی بین آمریکا و روسیه که ممکن است سالها به درازا بینجامد و حتی به خسارات بیشتری به کشوری که هم اکنون دچار بحران است منجر شود.
آیا آمریکا با میل و رغبت ونزوئلا را تبدیل به سوریه ای دیگر فقط برای دور نگه داشتن روسیه از نفت آن خواهد کرد؟ اندازه و ارزش عظیم ذخائر نفتی ونزوئلا این امکان را قوت می بخشد.

نوشتۀ : Mint Press News Desk
May 27, 2017