اعتصاب نامحدود کارگران کنسرن بین‌المللی سامسونگ الکترونیک (NSEU) در کره جنوبی از روز دوشنبه گذشته در برگیرنده عناصری است که آن را از یک اعتصاب معمولی برای افزایش دستمزد در یک کارخانه متمایز می کنند.

سامسونگ در تمام دوران حیات خویش از سال ۱۹۶۹ شاهد اعتصاب کارگری نبود. سازمان کار در سامسونگ مانند سایر ابرکمپانی های کره جنوبی مبتنی بر یک سلسله مراتب پدرسالارانه بود که در آن اقتدار مدیریت به مثابه پدر کارگران و اطاعت از مافوق اموری تقریباً مقدس به شمار می آمدند. با این حال امتناع مدیریت از افزایش دستمزدها سرانجام کارگران را به اعتصاب واداشت.

کارگران برای هشدار به مدیریت کنسرن در ژوئن امسا ل(ماه گذشته) برای اولین بار در تاریخ 55 سالۀ آن، به مدت یک روز اعتصاب کردند. آن اعتصاب پاسخی نگرفت و حال از روز دوشنبه 8 ژوئیه به دلیل بی پاسخ گذاشتن مطالبات کارگران از سوی مدیریت، اعتصاب مجدداً شروع شد. اعتصاب نخست برای سه روز اعلام شد اما واکنش مدیریت و بی توجهی مطلق آن باعث شد تا کارگران در دل اعتصاب سه روزه تغییر تاکتیک داده و آن را اعتصاب نامحدود اعلام کنند. حال با ورود به اعتصاب نامحدود تا رسیدن به خواسته‌ها، اوضاع وخیم تر شده است.

سامسونگ که دهه ها مانع ایجاد اتحادیه های کارگری می‌شد و با تهدید و پاداش و اختلاف افکنی و کارشکنی، از تشکل کارگران جلوگیری می‌کرد، اکنون با انفجار آگاهی و خشم کارگرانش که بسرعت خود را سازمان می‌دهند روبرو شده است. کارگران گروه‌های مختلف کنسرن سامسونگ کره جنوبی مدتهاست که در حال مذاکره با مدیریت حول دستمزدها هستند. اما این کنسرن به بهانه متضرر شدن یکی از بخش‌های کنسرن (بخش تولید تراشه ها) از افزایش دستمزد خودداری کرده است. موضوع از این قرار بود که موتور محرکه سامسونگ الکترونیک یعنی تولید تراشه ها و نیمه هادیها در سال گذشته تنها 5 میلیارد دلار سود داشته است و این از دید مدیران سامسونگ به معنای ضرر در بازار رقابت میان کنسرن ها است. این را شاید بتوان یکی از نشانه‌های تسری کاهش نرخ سود و رقابت شدید برای سر پا ایستادن در دوره رکود دانست- که میتواند گاه دامن حتی بزرگترین انحصارات و کنسرن ها را هم بگیرد- اما با وجود این، این کنسرن، حاضر به اقرار این موضوع هم نیست که سود همین بخش از تولید در سال 2022، 35 میلیارد دلار بوده و انتظار سودآوری آن در سه ماهۀ دوم 2024 هم به دلیل بالا رفتن قیمت نیمه هادیها به خاطر تقاضا از سوی محصولات هوش مصنوعی، 15 برابر بیشتر از مدت مشابه سال قبل است.

گذشته از کارگران گروه‌های مختلف سامسونگ، کارگران بخش تراشه هم که همواره با دریافت پاداشهای مناسب از وضعیت بهتری برخوردار بوده اند، اکنون با توقف در افزایش دستمزدها و قطع پاداش ها مواجه شده اند. و این هم باز نشانه ای است از آنکه در مناسبات سرمایه داری امتیازهای ناچیزی هم که گاه نصیب بخشی از طبقه کارگر می شود، با اولین وزش نسیم مخالف و در فرصت مناسب تحت نام سیاست‌های تعدیل و صرفه جویی اقتصادی، قابل حذف و تعدیل است.

سامسونگ با 125000 کارمند، نه تنها همچون اپل از بزرگترین تولید کنندگان ریزپردازنده ها و نیمه هادی هاست، بلکه تولید ناخالص داخلی و بازار سهام کره جنوبی تا حد زیادی به تولید این کنسرن زنجیره ای وابسته است. بنابر این اعتصاب و تنش در این کنسرن اگر ابعادی گسترده به خود بگیرد، میتواند مخاطرات زیادی در زنجیره تولید کره جنوبی و جهان به همراه داشته باشد. اما این تنها وجهی از ماجراست. اینکه این کنسرن غول آسا پس از 55 سال که از تاسیسش می‌گذرد برای اولین بار دستخوش اعتصاب می‌شود و کارگرانش در مدت کوتاهی و بسرعت در یک اتحادیه سازمان می یابند، نشانه‌هایی است از ظهور تغییر در موازنه های طبقاتی در کشوری که سالها بزرگترین آمار خودکشی کارگران به دلیل فشار زیاد کار را از آن خود می‌کرده است.

اتحادیه مشترک بین گروهی که در 19 فوریه امسال بنیاد گذاشته شد، از همان ابتدا اصرار داشت که نباید دستمزد همه کارگران را به خاطر ضرر یا کمبود سود یک بخش کاهش داد. آن هم در حالیکه بخش‌های دیگر همین کنسرن همچنان سودآور بوده اند.

از همان ماه مارس (اسفند-فروردین) روی آوری کارگران سامسونگ به اتحادیه ملی کارگران سامسونگ الکترونیک NSEU آغاز شد. تلاش آن‌ها افزایش دستمزدها تا جای ممکن بود. علاوه بر وضعیت دستمزد، فشار روانی ناشی از شدت و فشردگی کار، کارگران جوان این کنسرن را به سوی اتحادیه سوق می داد.

در ماه مارس، کارگران هر پنج اتحادیه منفرد بخشهای مختلف به رأی گیری حول اعتصاب فراخوانده شدند. در اتحادیه ملی سامسونگ الکترونیک NSEU که بزرگترین اتحادیه در میان پنج اتحادیه را تشکیل می دهد، با توجه به کار تدارکاتی انجام شده در پیش زمینه، تعداد اعضای اتحادیه در این فاصله دو برابر شد. NSEU تا ماه آوریل موفق به عضوگیری 20000 کارگر از چهار گروه سامسونگ شده بود. ولی تعداد اعضای این اتحادیه باز هم در ماههای بعد، با افزایش امید به اعتصاب و با گسترش حس اتحاد طبقاتی به طور برق آسایی رشد کرد.

کنسرن سامسونگ دهه ها مانع ایجاد اتحادیه می‌شد، و در حالیکه کارگران در جاهای دیگر، کارخانه ها را اشغال می‌کردند، سامسونگ الکترونیک با خیال راحت محکم ایستاده و از جای خود جنب نمی‌خورد. اگر این اتحادیه بر تهدید خود به اعتصاب پای نمی فشرد، کنسرن می‌خواست همچنان با بهانۀ کاهش سود در بخش تراشه، صرفه جویی در پرداخت دستمزد را اعمال کند.

رهبری کنسرن می‌خواست علیرغم تورم دستمزد را فقط 2.5 درصد افزایش دهد، در حالیکه 8.1 درصد مطالبه شده بود. مدیریت سامسونگ علیرغم مذاکرات و کوتاه آمدنهای قابل توجه اتحادیه -که شامل دست برداشتن از مرخصی اضافی، و کاهش افزایش تعرفۀ دستمزد به 5.6 درصد می شد- دست به بی توجهی و سرسختی زد، و همین بر عزم کارگران برای ایستادگی می افزود.

در 8 آوریل اتحادیه ملی سامسونگ الکترونیک نتایج رأی گیری را که توسط پنج اتحادیۀ جداگانه در ماه مارس برگزار شده بود، منتشر کرد. 97.5 درصد به توقف کار رأی دادند و سه چهارم اعضای اتحادیه در آن شرکت کردند. سامسونگ می‌رفت که با اولین اعتصاب کارگری از زمان تاسیس خود روبرو شود.

در این هنگام اتحادیه ملی کارگران سامسونگ الکتریک با 21000 عضو، بزرگترین اتحادیه از میان اتحادیه های کارگری این کنسرن بود. در این اتحادیه 87 درصد رأی دادند و تنها 312 عضو یعنی 1.5 درصد مخالف اعتصاب بودند.

وضعیت اتحادیۀ کارگران تولید کنندۀ «صفحه نمایش» متفاوت بود. تنها کمی بیش از یک سوم از 6210 عضو این اتحادیه در رأی گیری شرکت کردند. اگرچه از آن میان تنها ده درصد به اعتصاب رأی منفی دادند، اما از آنجا که این اتحادیه نتوانست حداقل نیمی از اعضای اتحادیه را بسیج کند، نمی‌تواند در اعتصاب شرکت کند.

سه اتحادیه دیگر به حد نصاب لازم دست یافتند. اما این تشکلها بسیار کوچک هستند و در مجموع 300 عضو دارند.

پس از پایان این رأی گیری روند پیوستن به NSEU سرعت گرفت. و با ورود 2581 کارگر جدید تنها در دو هفته تعداد اعضای آن به 25500 نفر رسید. بدین ترتیب در مدت کوتاهی بیش از یک چهارم از 125000 کارگران سامسونگ سازمان یافته بودند. این نرخ رشد در سازمانیابی و رزمندگی کارگران در چندین دهۀ اخیر بی سابقه است و امید به ورود مجدد به دورانی را تقویت می کند که جنبش های طبقاتیِ کارگران نوید تغییراتی جدی در نظم مسلط را می‌دهند.

اما رشد تعداد اعضا به همین حد محدود نماند. پس از شروع اعتصاب در دوشنبه گذشته تعداد اعضای اتحادیه مرز 30000 را پشت سر گذاشت. و دو روز بعد به 31500 عضو رسید. با چنان شتابی در رشد، اتحادیه به زمان زیادی نیاز نخواهد داشت تا بتواند تولید را در سامسونگ فلج کند.

نکته قابل توجه در میان خواستها طرح یک مطالبه است که مدیریت کنسرن را به وحشت می اندازد و آن تقاضای شفافیت در سوددهی شرکت و سهم عادلانه تر از این سود برای کارگران است. هفته گذشته اتحادیه مطلع شد که سود کنسرن در فصل اول امثال 10 برابر شده است. و این بدان معناست که علیرغم ادعای معمولِ کارفرمایان، پول کافی برای افزایش دستمزدها وجود دارد. از سوی دیگر این امر که بخش تراشه که تولید در آن بسیار حساس و شکننده است می‌تواند از امروز به فردا دچار اعتصاب شود، و این به تقویت روحیه و موضع کارگران کمک می کند. و اینک سامسونگ الکترونیک باید هر چه زودتر تصمیم بگیرد، که آیا میخواهد پول از دست بدهد و یا حاضر است حداقل کمی از آن را با کارگران قسمت کند.

تهدیدی که مدیریت سامسونگ را بیشتر به وحشت می‌اندازد، این است که اتحادیه تهدید به کشاندن اعتصاب به بخش تولید حافظه با پهنای باند بالا کرده است. این قطعات برای ساخت تراشه هایی با کارایی بالا برای استفاده در هوش مصنوعی مدرن(AI) ضروری هستند. رونق نرم‌افزار هوش مصنوعی، بازار تراشه های مناسب را به یک تجارت غول پیکر تبدیل کرده، و شرکت آمریکایی انویدیا را به بزرگترین شرکت جهان از نظر ارزش بازار تبدیل کرده است. سامسونگ که در حال مذاکره برای یک معامله بزرگ با انویدیا است، از این بیم دارد که در نتیجه اعتصابات سفارش تولید تراشه توسط این شرکت را از دست بدهد.

در روزهای پنج‌شنبه و جمعه گذشته صدها تن از کارگران سامسونگ مقابل کارخانه تراشه های حافظه با پهنای باند بالا تجمع کردند تا بر تقاضای خود برای افزایش دستمزد و یک روز مرخصی بیشتر تأکید کنند. این برای اتحادیه های کارگری یک گام استراتژیک جدید است.

در این بین رسانه‌های محافظه کار کره جنوبی در حال برانگیختن احساسات علیه این اعتصاب هستند. رسانه مزدور Joongangllbo ادعا کرده است که این اعتصابات باعث از بین رفتن مالیاتهای پرداخت شده می‌شود. و این در حالیست که کنسرن سامسونگ به تازگی یک معافیت مالیاتی 5 میلیارد دلاری دریافت کرده است. این روزنامه مدعی شده است که اتحادیه می‌خواهد از طریق بسیج کارگران و اعتصاب، به ثروت و مکنت دست یابد، و بدون اشاره به جزئیات مربوط به تقسیم ناهماهنگ درآمد میان کارگران و حقوقهای نجومی مدیران ادعا کرده است که میانگین درآمد سالانه کارکنان سامسونگ 100000 دلار است که به زعم این رسانه اعتصاب را کاملاً بی‌معنی می‌کند.

این رسانه در عین حال اظهار می‌دارد که این اعتصاب می‌تواند کل اقتصاد کره جنوبی را با رکود مواجه کند. و اینکه سامسونگ الکترونیک -که ماشین‌های تولید تراشه در آن باید شبانه‌روز کار کنند و قطع برق چند ثانیه ای می‌تواند کل تولید را برای چند روز فلج کند- بزرگ‌تر از آن است که در آن اعتصابی صورت بگیرد.

نکته جالب توجه در این گزارشدهی بیطرفانه روزنامه مزبور این است که این رسانه تا سال 1999 متعلق به سامسونگ بود و امروز توسط شوهر خواهر مؤسس این کنسرن اداره می‌شود.

کشمکش بین کارگران سامسونگ الکترونیک و کنسرن تازه آغاز شده است. اما با توجه به تغییر در موازنه های جهانی و منطقه ای و با توجه به جدال سنگین میان بخش‌های مختلف سرمایه جهانی در حال حاضر این کشمکش می تواند سرفصلی از تغییر در روابط کار و سرمایه در جهان معاصر را نشانه زند. بیش باد.

وحید صمدی

24 تیر 1403

14 آوریل 2024

برای تنظیم مطلب سه گزارش روزنامه یونگه ولت آلمان به عنوان مرجع اصلی مورد استفاده قرار گرفته اند:

https://www.jungewelt.de/artikel/472581.chip-und-displayindustrie-samsung-in-erklärungsnot.html

https://www.jungewelt.de/artikel/473051.chip-und-displayindustrie-streikbereitschaft-bei-samsung-electronics.html

https://www.jungewelt.de/artikel/479200.arbeitskampf-eskalation-bei-samsung.html

https://www.labournet.de/internationales/korea-rep/gewerkschaften-suedkorea/1-streik-der-firmengeschichte-von-samsung-in-suedkorea-werden-weitere-folgen-und-der-neue-firmenchef-gewerkschaftsfreundlich-bleiben/