ناتو بر آن است تا همکاری خود را به طور هدفمند با ژاپن گسترش داده و بیش از هر زمان دیگری با نیروهای سنتی مسلح این کشورِ آسیای شرقی در زمینه‌های‌ دفاع سایبری و فضای خارجی همکاری کند. براساس بیانیه‌ی مشترکی که این هفته ینتس استولتنبرگ، دبیر کل ناتو و فومیو کیشیدا نخست وزیر ژاپن در شهر توکیو امضاء کردند، جهان به "نقطه‌ی عطفی تاریخی" رسیده که در آن "توازن قدرت نیز در ناحیه‌ی ایندو-پاسیفیک با سرعت تمام در حال تغییر است." چنین ارتقائی در همکاری‌ها، که برلین نیز آنرا در سطح ملی ترویج می‌کند، هنگامی در حال رخ دادن است، که ژاپن به شکلی بی‌سابقه- از 1945 تاکنون- دست به افزایش ساخت تسلیحات زده است، تا جایی که بودجه‌ی نظامی خود را بالغ بر 50 درصد افزایش داده و این اقدام آنرا مبدل به سومین کشور با بزرگترین بودجه نظامی در جهان خواهد کرد؛ بطوریکه به زرادخانه‌ای موشکی دست خواهد یافت که قابلیت حمله‌ای گسترده به چین را داراست. از دیگر سو، ایالات متحده نیز همزمان همکاری‌های نظامی‌اش را با ژاپن آنقدر شدت بخشیده است که کارشناسان آنرا با افزایش پتانسیل نظامی غرب اطراف اوکراین از سال 2014 مقایسه کرده‌اند. واشینگتن تلاش‌های مشابهی را در سرتاسر اولین زنجیره جزایر نزدیک چین- و علاوه بر آن در تایوان و فیلیپین دنبال می‌کند.

ناتو و ژاپن

همکاری بین ناتو و ژاپن به اولین ارتباط‌های آنها در ابتدای دهه 1990 باز می‌گردد؛ یعنی زمانی که توکیو در عملیاتی موسوم به "جناح جنوبی" شرکت کرد؛ عملیاتی جهت پاک‌سازی مین توسط نیروی دریایی آلمان در خلیج فارس در سال‌های 1990 تا 1991. [1] از حدود سال 2007، هر دو طرف همکاری‌هایشان را افزایش داده‌اند. اولین مانور مشترک ژاپن-آلمان در آوریل 2008 اتفاق افتاد. در آن زمان بود که کشتی‌های جنگیِ نیروهای دریایی آلمان و ژاپن رزمایش مشترکی را در خلیج عمان به نمایش گذاشتند. در سال 2013، هر دو طرف اعلامیه سیاسی مشترکی را با هدف همکاری نزدیک‌تر امضاء کردند و بدنبال آن برنامه‌ای به منظور گسترش ظرفیت‌های همکاری مطرح شد؛ شروع این برنامه در سال 2014 بود. [2] در دسامبر سال 2020 بود که ژاپن به همراه کره‌ی جنوبی، استرالیا، نیوزیلند، فنلاند و سوئد- برای اولین بار در نشست وزرای خارجه‌ی ناتو حضور یافت. در نشست سران ناتو در بروکسل، در ژوئن 2021، توافقی انجام شد مبنی بر گسترش همکاری عملی ناتو با دولت‌های متحد در ناحیه‌ی آسیا-پاسیفیک که ژاپن نیز بخشی از آن بود. [3] نخست وزیر ژاپن، فومیو کیشیدا، شخصا در نشست سران ناتو در ژوئن 2022 حضور یافت.

"در نقطه‌ی عطفی تاریخی"

ناتو اکنون خواستار تشدید سیستماتیک روابط خود با ژاپن است. روز سه شنبه، دبیر کل ناتو، ینتس استولتنبرگ، از پایگاه هوایی ایروما در تویو بازدید کرد، جایی که هواپیماهای باری ژاپن مدت‌هاست از آنجا در حال انتقال کالاهای تدارکاتی به اوکراین هستند. [4] پس از آن، استولتنبرگ با کیشیدا در توکیو دیدار کرد تا به گفتگو درباب افزایش همکاری‌ها بپردازند که نتیجه‌ی آن امضاء یک بیانیه‌ی مشترک بود. در بیانیه‌ی مذکور، به این نکته اشاره می‌شود که جهان در "نقطه‌ی عطفی تاریخی" قرار گرفته که در آن "توازن قدرت در ناحیه ایندو-پاسیفیک به سرعت در حال تغییر است." با توجه به جنگ قدرت علیه روسیه، و همچنین چین، "امنیت نواحی یورو آتلانتیک و ایندوپاسیفیک بشدت به هم پیوند خورده است." [5] از این رو ناتو و ژاپن برنامه‌ی همکاری جدیدی را با یکدیگر کلید زدند؛ این همکاری در آینده علاوه بر حوزه‌هایی نظیر امنیت دریایی، در سطوح دفاع سایبری و فضای بیرونی، مقاومت در برابر "تهدیدهای هیبریدی"، " ارتباطات استراتژیک" و دیگر حوزه‌ها نیز ارتقاء خواهد یافت. زین پس، ژاپن به صورت مداوم در نشست‌های انجمن آتلانتیک شمالی و وزرای دفاع ناتو شرکت خواهد کرد.

تسلیح به شکلی بی‌سابقه

معاهده نظامی ترانس آتلانتیک در شرایطی همکاری خود با ژاپن را افزایش داده است که این کشورِ آسیای شرقی یکی از بزرگترین پروژه‌های ساخت سلاح خود را که از 1945 تاکنون بی‌سابقه بوده کلید زده است. پارلمان ژاپن در سال 2015 نیز دست به تصویب قانونی زد که شرایط را برای تفسیر مجدد قانون اساسی این کشور مهیا می‌کرد. تا پیش از آن، مطابق با قانون ژاپن، فعالیت‌های نظامی تنها در راستای "دفاع از خود" انجام می‌شدند و پس از آن، حالا نیروهای ارتش این کشور حق انجام عملیات‌های خارج از کشور را هم بدست آورده‌اند؛ البته مشروط به اینکه این عملیات‌ها در خدمت "دفاع‌های جمعی" باشند. [6] از آن زمان به بعد توکیو به شکلی انبوه بودجه نظامی خود را نیز افزایش داده است. دولت این کشور در ماه دسامبر اعلام کرد که بودجه‌ی نیروهای نظامی باید تا 56 درصد افزایش پیدا کند، بطوریکه طی پنج سال آینده این مبلغ به 318 میلیارد دلار برسد. ژاپن بدین واسطه از لحاظ میزان بودجه‌ی نظامی در جایگاه سومِ جهان قرار می‌گیرد. بعلاوه، نیروهای ارتش ژاپن- در یک تغییر رویکرد از حالت دفاعی- ظرفیت "ضد حمله" علیه قلمرو دشمن را گسترش داده‌اند. به این منظور، موشک‌های تاماهاوک ، با برد بیش از هزار مایل، با هدف توسعه‌ی ظرفیت موشکی ژاپن از آمریکا خریداری شدند. [7] اخیرا نیز، در اکتبر 2022، ژاپن با استرالیا به یک توافق دوجانبه رسیده است که به هر دو طرف اجازه می‌دهد نیروهای نظامی خود را در کشورهای یکدیگر مستقر سازند. [8]

"مرگ‌بارتر، پرتحرک‌تر، قدرتمندتر"

همزمان، توکیو و واشنگتن نیز همکاری‌های نظامی‌شان را تشدید کرده‌اند. برای نمونه، ایالات متحده تغییری را در حضور نیروهای نظامی‌اش در اوکیناوا ایجاد خواهد کرد. از این رو، یک هنگِ توپخانه‌ای آمریکا جای خود را به واحد نظامی دیگری خواهد داد؛ واحدی که گفته می‌شود "مرگبارتر، پرتحرک‌تر و قدرتمند‌تر" خواهد بود. [9] البته اقدامات پیشگیرانه نیز باید انجام گیرند تا نیروهای نظامی آمریکا و ژاپن بتوانند به سرعت مجددا در جزایر فرامرزی و دوردست ساحل جنوب‌غربی ژاپن استقرار پیدا کنند. این مکان‌ها- مانند سرزمین‌های مورد مناقشه‌ای همچون جزایر سنکاکو/دیائویو، که چین ادعای مالکیت بر آنها را دارد- چندان هم از تایوان دور نیستند. اخیرا، واشنگتن تایید کرده است که درگیری مسلحانه بر سر جزایر دیائویو/سنکاکوعملیاتی متحدانه خواهد بود. بنابر گزارش ارتش آمریکا، نیروهای مسلح ایالات متحده و ژاپن اکنون در حال ادغام ساختارهای فرماندهی خود و گسترش تصاعدی عملیات‌های مشترک‌ هستند تا برای جنگ با چین آماده شوند. در مجموع می‌توان گفت، این دو کشور در حال ایجاد محیطی هستند با قابلیت آموزش‌دهی، موقعیت‌یابی تجهیزات و شناسایی سایت‌هایی که از آنجا بتوان عملیات پشتیبانی را به انجام رساند- درست همانند محیطی که برای اوکراین از سال 2014 فراهم شد.

سناریو‌های احتمالی برای جنگ

بنابر گزارش ارتش آمریکا، ایالات متحده در جزایر فیلیپین نیز پیشروی مشابه‌ای را آغاز کرده است؛ یعنی در همانجایی که در حال کسب آمادگی برای جنگ با چین هستند. ارتش آمریکا در این مکان در حال گسترش تدارکاتی نظامی است تا علاوه بر جای دادن نیروهای آمریکایی، قادر به ذخیره‌ی تجهیزات جنگی در مجاورت میدان جنگ احتمالی باشد. از دیگر سو، تاکنون، مکان این تدارکات یا به پایتخت ِ فیلیپین یعنی مالینا نزدیک بوده‌اند و یا به جزیره‌ی پر آشوب مینادانائو. همچنین، تجهیزات نظامی اکنون در استان کاگایان و در جزیره‌ی پالاوان نیز ساخته خواهند شد. کاگایان در شمال شبه جزیره‌ی لوزان، تنها در چند صد کیلومتریِ تایوان، قرارگرفته است. این در حالی است که در سواحل غربی پالاوان، جزایر موسوم به اسپراتلی واقع شده‌اند که چین و فیلیپین همواره بر سر آنها اختلاف و مناقشه داشته‌اند. [11] ایالات متحده، بطور همزمان، هم در حال گسترش مانوورهای خود است و هم در حال تحویل سلاح به نیروهای نظامی مستعمره‌ی پیشین‌اش. تایوان نیز به شکلی سیستماتیک در حال ساخت ِ سلاح‌ است. [12]

"سال 2025 وارد جنگ خواهیم شد"

در عین حال، یکی از ژنرال‌های نیروی هوایی آمریکا با پیش‌بینی خود مبنی بر نزدیکی جنگ بین ایالات متحده و چین، خبرساز شده است. ژنرال مایک مینیهان، رئیس فرماندهی نقل و انتقالات هوایی اخیرا اعلام کرده است که "امیدوارم اشتباه کرده باشم؛ قلبم به من می‌گوید که در سال 2025 وارد جنگ خواهیم شد." [13] مینیهان از زیردستان خود خواسته تا برای این سناریو آماده باشند. هدف "جنگیدن و پیروز شدن داخلِ اولین زنجیره جزایر" است. اولین زنجیره جزایر از ژاپن و جزایر جنوب غربی آغاز شده و با رد شدن از تایوان و فیلیپین به بورنئو می‌رسد. اینجا همان ناحیه‌ای است که آمریکا اکنون در حال گسترش حضور نظامی‌اش است. همکاری فزاینده با ژاپن، ناتو و علی‌القاعده آلمان را وارد جنگی احتمالی با چین خواهد کرد. البته آلمان بیشتر از دیگران درگیر این جنگ خواهد شد چرا که برلین نیز به همکاری خود با ژاپن شدت بخشیده است.

سوم فوریه 2023

جرمن فارین پالیسی

ترجمه: علیرضا محولاتی

منبع:

https://www.german-foreign-policy.com/news/detail/9152

[1] See also Alte Freunde.

[2] Relations with Japan. nato.int 23.05.2022.

[3] See also Global NATO.

[4] Secretary General in Tokyo: No NATO partner is closer or more capable than Japan. nato.int 31.01.2023.

[5] Joint Statement. Issued on the occasion of the meeting between H.E. Mr Jens Stoltenberg, NATO Secretary General and H.E. Mr Kishida Fumio, Prime Minister of Japan. nato.int 31.01.2023.

[6] See also Deutschland im Indo-Pazifik (VI).

[7] Michelle Ye Hee Lee, Ellen Nakashima: Japan to buy Tomahawk missiles in defense buildup amid fears of war. washingtonpost.com 12.12.2022.

[8] Japan, Australia upgrade security pact against China threat. cnbc.com 23.10.2022.

[9] Majid Sattar: Washington und Tokio weiten Militärkooperation aus. faz.net 13.01.2023.

[10] Kathrin Hille: US military deepens ties with Japan and Philippines to prepare for China threat. ft.com 08.01.2023.

[11] Jim Gomez: US seeks expansion of military presence in Philippines. apnews.com 21.11.2022.

[12] See also Spiel mit dem Feuer (II).

[13] Courtney Kube, Mosheh Gains: Air Force general predicts war with China in 2025, tells officers to prep by firing ‘a clip’ at a target, and ‘aim for the head’. nbcnews.com 27.01.2023.

[14] See also Mit der Luftwaffe an den Pazifik and Die neue Achse Berlin-Tokio.