مطابق بیانیه ای که دیروز به مناسبت تشریفات شصتمین سالگرد امضای توافقنامه الیزه در پاریس منتشر شد؛ آلمان وفرانسه در تلاش برای افزایش استقلال اروپایی هستند و در نظر دارند نقش اروپا را به عنوان یک بازیگر ژِئوپلتیک تقویت کنند. این بیانیه پشتیبانی نظامی را برای اوکراین "تا هر زمان که مقتضی باشد" فراهم میکند. همچنین پروژه های جدید تسلیحاتی و یک رزمایش مشترک فرانسوی –آلمانی را در اقیانوس هند-آرام اعلام می دارد. این تدابیر ناشی از شکست های شدید آلمان در رقابت با ایالات متحده است که شامل وابستگی نظامی فزاینده و خطر صنعت زدائی ناشی از مهاجرت گسترده سایتهای تولیدی به ایالات متحده می شود. بنا به گفته امانوئل تاد روزنامه نگار فرانسوی؛ «آلمان نیز» موضوع منازعه قدرت جهانی حال حاضر است- "جنگ جهانی سوم شروع شده است"- صدراعظم آلمان اولاف شولتس پیدایش یک"جهان چند قطبی" را پیش بینی میکند که در آن آلمان و اتحادیه اروپا به عنوان قدرتهای توانمند نظامی، نقش های اصلی را برعهده خواهند گرفت.

پسرفتهای روابط رقیبانه ترانس آتلانتیک

از عمده دلایل پشت فراخوان های دیروز برای "استقلال اروپا"، توسعه روابط بین آلمان و ایالات متحده است. برلین در رقابت با واشنگتن، چندین پسرفت جدی را طی سال گذشته متحمل شده است. از یک سو، در سطح نظامی رویکرد اتحاد ترانس آتلانتیک نسبت به جنگ اوکراین، به وضوح تحت رهبری ناتو و بنابر این ایالات متحده قرار دارد و از سوی دیگر، در سطح اقتصادی با تعلیق تمام روابط اقتصادی با روسیه، وابستگی اقتصادی آلمان در تجارت با آمریکا افزایش یافته است که شامل وابستگی جدید به گاز مایع آمریکا می‌شود [1]؛ وابستگی اخیر به دلیل انهدام خط لوله نورداستریم به صورت دائمی تضمین شده است.

در این میانه حتی اعضای دستگاه دولتی برلین بصورت غیر رسمی قدرتهای غربی را به ارتکاب این جرم، متهم می کنند. همسو با این تغییرات [2] دولت بایدن از طریق برنامه های سرمایه گذاری چند صد میلیارد دلاری، در مقیاسی عظیم سعی در جذب صنایع اروپایی و بویژه آلمان دارد. محافل تجاری نسبت به صنعت زدائی شدن آلمان هشدار می دهند. [3] از عوامل دیگر و نه لزوما کم اهمیت ترین آنها، این واقعیت است که بخش بزرگی از بسته تسلیحاتی صد میلیارد یورویی برلین،در نهایت نه به خود آلمان بلکه به صنعت تسلیحاتی ایالات متحده تعلق خواهد گرفت [4]. باخت برلین – برد واشنگتن.

واشنگتن در تقابل با برلین

اخیرا،امانوئل تاد روزنامه نگار فرانسوی ارزیابی صریحی از وضعیت ارائه داده است. وی با انتشار کتابش " پس از امپراطوری: فروپاشی نظم آمریکایی" در سال 2002 به شهرت رسید [5]. گفتگویی از تاد و یورگ آلتوگ نویسنده فرانکفورتر آلگماینه (FAZ) در مجله هفتگی دست راستی ولت وخه که به شدت جانبدار یک بی‌طرفی از نوع سوییس است به چاپ رسیده است که درآن به گفته تاد منازعه کنونی جهانی-"جنگ جهانی سوم آغاز شده است"- بیش از هر چیز "درباره آلمان" است.[6] روزنامه نگار فرانسوی با ارجاع به استراتژیست آمریکایی زبیگنیف برژزینسکی [7] استدلال میکند که برای سالها آمریکا کوشیده تا مانع هرگونه نزدیکی بین برلین و مسکو شود. این مطابق با تلاشهای آمریکا برای "جدا کردن آلمان از گاز روسیه است" که با تخریب خط لوله نورداستریم محقق شد. در مجموع برلین تحت فشار محور آمریکایی "واشنگتن-لندن-ورشو-کیف" قرار دارد و "نقش تعیین کننده اش در اروپا" اکنون دیگر «به گذشته تعلق دارد». تنها یک مساله باقی مانده است که دولت آلمان در آن مقاومت میکند. همچنانکه سفر صدراعظم شولتس به چین نشان داد آلمان از قطع روابط با جمهوری خلق چین خودداری می کند.

جهان چند قطبی

طی چند ماه گذشته شولتس مکررا تلاش کرده تا شفاها بر جایگزینهایی برای وابستگی یکجانبه فزاینده به آمریکا تمرکز کند. برای مثال در ماه دسامبر، در بیانیه دولتی که به مجلس درباره تغییرات جهانی حال حاضر در تعادل قدرت ارائه شد؛ شولتس مدعی شد ایده جهان دوقطبی که همه چیز حول محور آمریکا و چین میگردد واقعیت جهانی را منعکس نمی کند. [8] قبل تر در سپتامبر طی یک مصاحبه پیش بینی کرده بود که جهان "چند قطبی" خواهد بود. "کشورهای قدرتمند زیادی" وجود خواهند داشت از جمله کشورهای آسیایی از قبیل ژاپن، هند، اندونزی یا ویتنام، اما در کنار آنها "کشورهای موفقی در آفریقا و آمریکای جنوبی" نیز خواهند بود.[9] در ابتدای سال شولتس در مقاله ای که در مجله آمریکایی فارین افرز چاپ شد و مورد توجه بین المللی قرار گرفت؛ عنوان کرد در "جهان چند قطبی" درحال ظهور آلمانها قصد دارند "نماینده راه حلهای چند جانبه در مسایل جهانی" در داخل اتحادیه اروپا باشند."این تنها راهی است که آلمان میتواند شکافهای ژئوپلتیک کنونی را با موفقیت مدیریت کند". [10] شولتس در همین زمینه اضافه کرد، "عروج چین مجوزی برای محدود کردن همکاریها و انزوای پکن نیست". این گزاره در تقابل مستقیم با سیاستهای ایالات متحده آمریکا جهت مهار جمهوری خلق چین است.

"شکل دهی نظم جهانی"

به گفته شولتس حفظ درجه بالاتری از خودگردانی برای برلین و اتحادیه اروپا در "جهان چند قطبی" در حال عروج، اهمیتی اساسی دارد. شولتس به همراه امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه در مقاله ای که آخر هفته بلافاصله قبل از تشریفات دیروز در پاسداشت شصتمین سالگرد امضای قرارداد الیزه منتشر شد؛[11] می نویسد: ضروری است که از "خودگردانی بالاتر اتحادیه اروپا و ظرفیتهای ژئوپلتیک برای شکلدهی نظم جهانی اطمینان حاصل شود". در بیانیه آلمانی-فرانسوی که برای این جشن منتشر شد، آنها اعلام کردند که با هم برای اتحادیه اروپایی "مقاوم تر، پایدارتر و مستقل تر" نسبت به آنچه موجود است[12]، خواهند کوشید. هدف " تقویت استقلال استراتژیک اروپا" و همینطور "مقاوم، رقابت پذیر و بهینه کردن پایه های اقتصادی، صنعتی و تکنولوژیک اروپاست". بطور خلاصه هدف "استقلال واقعی اروپاییست".

"قویترین ارتش در اتحادیه اروپا"

تلاش برای "استقلال اروپایی" با یک سیاست روشن جنگ و تجهیز تسلیحاتی مرتبط است. بیانیه آلمانی-فرانسوی اعلام میدارد که "به حمایت تزلزل ناپذیر از اوکراین" در همه زمینه های ممکن، بویژه از حمایتهای سیاسی گرفته تا اقتصادی و فرهنگی ادامه خواهند داد.[13] حمایت نظامی به وضوح در بیانیه وجود دارد [اما] آن چه ذکر آن نرفته حمایت دیپلماتیک برای دستیابی به راه حل از طریق مذاکره است. "تقویت توانایی های دفاعی اروپا بویژه حیاتی است"و این با تلاشهای جدید برای تقویت ارتشهای ملی مربوطه همراه است. ماکرون بتازگی از افزایش چشمگیر بودجه نظامی کشورش- تا میزان 400 میلیارد یورو از سال 2024 تا سال 2030، خبر داده است.[14]

در یک دوره قابل قیاس از سال 2019 تا 2025، بودجه نظامی به میزان 295 میلیارد یورو بوده است.بنابراین پاریس همان مسیر برلین را دنبال میکند که بودجه نظامی خود را [به میزان 100 میلیارد یورو-مترجم] بشدت افزایش داده بود. حالا دیگر تقاضای افزایش نه 100 میلیارد یورو بلکه 300 میلیارد یورو است.[15] بوریس پیستوریوس وزیر دفاع آلمان با ارجاع به طرح برلین برای افزایش بودجه نظامی گفت آلمان "بزرگترین اقتصاد ملی اروپاست"." بنابر این ما باید به دنبال داشتن قویترین و مجهزترین ارتش اتحادیه اروپا باشیم"."شغل"او «یافتن مسیر برای موفقیت در رسیدن به این چرخش دورانساز بود».

جرمن فارین پالیسی

23 ژانویه 2023

ترجمه تحریریه سایت

https://www.german-foreign-policy.com/en/news/detail/9139

[1] See also Die Flüssiggas-NATO.

[2] See also Crime Scene Baltic Sea.

[3] See also In “Systemic Competition” with the USA.

[4] See also Führungsnation im Krieg.

[5] Emmanuel Todd: Après l‘empire. Essai sur la decomposition du système américain. Paris 2002.

[6] Jürg Altwegg: „In diesem Krieg geht es um Deutschland”. weltwoche.ch 07.01.2023.

[7] Vgl. Zbigniew Brzezinski: The Grand Chessboard. American Primacy and Its Geostrategic Imperatives. New York 1997.

[8] Regierungserklärung von Bundeskanzler Olaf Scholz zum Europäischen Rat am 15. und 16. Dezember 2022 vor dem Deutschen Bundestag am 14. Dezember 2022 in Berlin.

[9] Scholz: Deutsche Waffen haben Erfolge der Ukraine ermöglicht. deutschlandfunk.de 18.09.2022.

[10] Olaf Scholz: The Global Zeitenwende. Foreign Affairs, January/February 2023.

[11] Emmanuel Macron, Olaf Scholz: Sieben Ziele zur Stärkung der EU. Frankfurter Allgemeine Zeitung 21.01.2023.

[12], [13] Deutsch-Französische Erklärung. Paris, 22. Januar 2023.

[14] Regierung in Frankreich kündigt deutliche Erhöhung der Militärausgaben an. deutschlandfunk.de 20.01.2023.

[15] See also „Wie die USA im Zweiten Weltkrieg”.

[16] Pistorius: Bundeswehr soll stärkste Armee der EU werden. n-tv.de 22.01.2023.