به موازات تعیین استراتژی جدید آلمان برای چین، اختلاف بین وزارت خارجه و صدراعظم بر سر شدت سیاست مقابلۀ آلمان علیه پکن در حال بالا گرفتن است. صدراعظم اولاف شولتس اصرار دارد که علیرغم رقابت فزاینده با جمهوری خلق، درجاتی از همکاری اقتصادی - به نفع بخشهای مهم صنعت آلمان که به چین به عنوان بازار فروش و محل تحقیق و توسعه وابسته هستند، حفظ شوند. در مقابل آنالنا بربوک، وزیر امور خارجه، از (تشدید) حملات تهاجمی سیاسی علیه پکن - به بهانه مبارزه برای حقوق بشر – طرفداری میکند و حتی از حمله علنی به صدراعظم در سفر خارجی خود ابایی ندارد. همزمان، ایالات متحده فشار خود بر برلین برای کاهش همکاری های اقتصادی با پکن را تشدید می کند و حتی مستقیماً در معاملات مشخصی که بین آلمان و چین برقرار است دخالت میکند. در این بین جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده، واشنگتن را در حال نزدیک شدن به "دهه تعیین کننده" در جنگ قدرت علیه چین می بیند. در این شرایط، برلین برای سه ماهه اول سال 2023 استراتژی جدیدی را برای چین اعلام می کند.
"نه به جدائی سازی"
سفر اولاف شولتس صدراعظم آلمان به پکن در جمعه گذشته موضوع ویژۀ حملات آنالنا بربوک، وزیر امور خارجه بود. حتی قبل از گفتگو با رئیس جمهور چین، شی جین پینگ، شولتس مجدداً تاکید کرده بود که جمهوری خلق چین باید "یک شریک اقتصادی و تجاری مهم برای آلمان و اروپا" باقی بماند: صدراعظم در مقاله ای در روزنامۀ Frankfurter Allgemeine Zeitung در دفاع از مواضع خود نوشت[1]: "ما هیچ "جداسازی" و هیچ گونه قطع رابطه با چین را نمی خواهیم. همزمان او نوشت، که آلمان در آینده "وابستگی های یکجانبه" به جمهوری خلق چین را کاهش خواهد داد، به عنوان مثال در مورد "مواد خام مهم ... یا برخی فناوری های آینده محور". و اینها اساساً با منافع صنعت آلمان مطابقت دارند، که از یک سو چین دیگر برای آن تنها به عنوان یک بازار فروش مطرح نیست، بلکه به طور فزاینده ای در امور تحقیق و توسعه نیز به عنوان یک قطب بدان وابسته خواهد بود، و از سوی دیگر آلمان نگران آن است، که در دراز مدت از رقبای چینی خود عقب مانده و اعتبار خود در بازارهای جهانی را از دست دهد ( رجوع شود به مقالۀ ما -foreign-policy.com گزارش شده است [2]). همزمان شولتس اذعان کرد که پکن " در صحنه جهانی در آینده نقش مهمی را ایفا خواهد کرد - همانطور که در بسیاری از مقاطع تاریخ جهان این کار را انجام داده است".
"رقابت سیستمها"
بربوک حتی قبل از سفر شولتس به پکن بر عیله آن موضع گرفته بود و انتقادش را به این شکل مطرح کرده بود، که این سفر مدت تنها زمان کوتاهی پس از تایید شی به عنوان دبیرکل حزب کمونیست چین انجام شد: وزیر امور خارجه در جریان دیدار خود از ازبکستان از این شکوه کرد که: "صدراعظم زمان سفر خود به چین را تعیین کرده است." [3] حمله علنی یکی از اعضای دولت به رئیس دولت خود آنهم در خارج از کشور امری کاملا غیرعادی و گستاخی قابل توجه ای است. بربوک همچنین با لحنی اولتیماتوم وار از شولتس خواسته بود که «پیامهای» "مهم" توافقنامۀ ائتلاف حکومتی در موضوع چین را باید به چین انتقال دهد. منظور وی طرح شدیدترین انتقادهای حقوق بشری از چین به جای مسائل مربوط همکاری اقتصادی است. این انتقاد با خواست های دیگر حزب "ائتلاف 90 / سبزها" و از جانب احزاب محافطه کار دمکرات مسیحی CDU/CSU نیز تکرار شد. حتی از جانب راینهارد بوتیکوفر، نماینده سبز پارلمان اروپا و دبیر کل سابق این حزب اعلام شد که شولتس باید هیئت تجاری خود را "در خانه گذاشته " و بجای آن "در گفتگوهای خود با شی جین پینگ روشن کند، که منظور ما از رقابت سیستماتیک چیست". ینس اشپان و یوهان وادفول، هر دو معاون گروه پارلمانی فراکسیون مشترک احزاب دمکرات مسیحی در پارلمان بوندستاگ، اضافه کردند "رقابت سیستم ها" با چین در حال افزایش است، در حالی که "همکاری و مشارکت" با این کشور رو به کاهش است.[4]
"هنوز" هیچ تحریم
در حالی که شولتس روز جمعه در پکن با شی ملاقات میکرد، بربوک در نشست وزرای خارجه G7 در مونستر به حملات به صدراعظم ادامه داد. وزیر امور خارجه در حین مذاکرات گروه 7 گفت: «ما نباید اشتباهاتی را که در گذشته در سیاست خود در قبال روسیه مرتکب شده ایم اینبار در قبال چین تکرار کنیم؟».[5] با این گفته وی اشاره کرد، بر خلاف موضعی که قبلا معتبر بود، که تلاشها برای مشارکت با مسکو از طریق همکاری اقتصادی - برای مثال در موضوع نورد استریم 2 - یک اشتباه بوده است. دقیقا برعکس، تلاش ها برای همکاری با مسکو همیشه و به طور سیستماتیک مورد حمله قرار گرفته و تضعیف شده اند، به ویژه از سوی حزب اتحاد 90/سبز Bündnis 90/Die Grünen. بربوک با اظهارات خود قصد داشت تلاش های شولتس برای دستیابی به همکاری اقتصادی با پکن را بی اعتبار کند. علاوه بر این، وزیر خارجه آلمان مدعی شد که جمهوری خلق چین به طور فزاینده ای به "رقیب سیستماتیک" تبدیل شده است؛ و کشیدن خط مرزهای روشن در مقابل چین در آینده مهم است. این اظهارات همچنین از اینرو مهم اند که گروه 7 در حال حاضر در تلاش برای دست یابی به یک توافق مشترک بر سر استراتژی هماهنگ برای مقابله با چین است. اینکه آیا در جریان مذاکرات وزرای امور خارجه در مونستر باید تحریمهای مشترک علیه جمهوری خلق چین اعمال شود یا نه، ، بنا به اظهار وی «هنوز» مورد بررسی قرار نگرفته بود.[6]
"یک پیروزی برای آمریکا"
بر اساس گزارش ها، در حالی که بربوک در حال حمله به شولتس است، ایالات متحده نیز دولت آلمان فدرال را بشدت تحت فشار قرار داده است. یکی از کارمندان عالی رتبه دولت بایدن نقل می کند که واشنگتن از طریق نمایندگی سیاسی خود در پایتخت آلمان "پیامی" را به آلمان ارسال کرد، که چین به هیچ وجهی نباید نفوذی "کنترل کننده و تاثیر گذار" بر پایانه های بندر هامبورگ داشته باشد.[7] این واقعیت که دولت آلمان چند روز قبل قراردادهای بدست آمدۀ قبلی بین Hamburger Hafen und Logistik AG (HHLA) و شرکت کشتیرانی چینی COSCO را لغو کرده و به شرکت COSCO اجازه کسب 35 درصد از سهام را نداده، بلکه تنها اجازۀ خرید 24.9 درصد از سهام ترمینال کانتینری Tollerort را داده است، "نتیجه موفقی" از نفوذ دخالتگرانۀ ایالات متحده است. در گزارشی در این رابطه و برای خروج از سردرگمی موجود آمده است: «این سوال به طور فزاینده ای مطرح میشود، که شرکای غربی ما تا چه حد از همکاری های مشترک تجاری بین آلمان و چین را میخواهند تحمل کنند.[8]
"چالش اصلی"
فشارهای آمریکا در شرایطی افزایش می یابد که خود آمریکا نیز در حال شدت بخشیدن بر حملات سیاسی و اقتصادی خود علیه چین است. در سند "استراتژی امنیت ملی" که دولت بایدن در 12 اکتبر آنرا منتشر کرده است، قید شده است که جمهوری خلق چین "تنها رقیبی" است که "هم قصد" "شکل دادن به نظم نوین بینالمللی" را داشته و هم پتانسیل سیاسی، اقتصادی و نظامی برای انجام آنرا در اختیار دارد. بنابراین برای ایالات متحده آمریکا مهم است که برای تضعیف و پائین نگه داشتن چین با آن "رقابت کند".[9] عبارات و خطوط مشابه ای نیز در سند "استراتژی نظامی جدید ایالات متحده" (استراتژی دفاع ملی) که توسط لوید آستین وزیر دفاع ایالات متحده در 27 اکتبر ارائه شده است، وجود دارد. در این سند آمده است، که جمهوری خلق چین «چالش مرکزی و عامل تعیین کنندۀ سرعت چالشهای پیش رو» برای ایالات متحده است.[10] جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده نیز اخیراً ده سال آینده را به عنوان "دهه سرنوشت ساز" در جنگ قدرت همه جانبه بین ایالات متحده و چین ارزیابی کرده است.[11]
جدال خط مشی در برلین
جهت گیری ها و تعیین سیاستهای آتی ایالات متحده برای تعیین استراتژی چین دولت آلمان، که در حال حاضر وزارت خارجه آلمان بر روی آن کار می کند و قرار است توسط دولت آلمان - در صورت امکان در سه ماهه اول سال 2023 بلافاصله پس از انتشار استراتژی جدید امنیت ملی برلین - اتخاذ شود، اهمیت قابل توجهی دارند. . فرمولۀ دقیق این سند به شدت مورد مناقشه است: در حالی که صدراعظم منافع تجارت آلمان را بیشتر در نظر می گیرد، وزارت خارجه تحت رهبری بربوک بیشتر به سمت تامین منافع متحد اصلی خارجی و مهمتر از همه منافع "نظامی-سیاسی" آن، یعنی ایالات متحده آمریکا معطوف است. با این حال، گفتن اینکه آیا در این جدال میان وزارت امور خارجه یا صدر اعظم آلمان در تعیین "گویش" و جهت گیری استراتژی جدید آلمان در مورد چین چه کسی پیروز خواهد شد، هنوز قابل پیش گوئی نیست. [12]
جرمن فارین پالیسی
7 نوامبر 2022
ترچمه تحریریه سایت
https://www.german-foreign-policy.com/news/detail/9074
زیرنویسها:
[1] Olaf Scholz: Für offenen und klaren Austausch. Frankfurter Allgemeine Zeitung 03.11.2022.
[2] S. dazu Die Dialektik des Chinageschäfts.
[3] Baerbock ermahnt Scholz zu kritischem Auftreten in Beijing. Frankfurter Allgemeine Zeitung 02.11.2022.
[4] Jens Spahn, Johann Wadephul: Weg von einseitigen Abhängigkeiten. Frankfurter Allgemeine Zeitung 02.11.2022.
[5], [6] Mathias Brüggmann: Baerbock sieht China als „systemischen Rivalen“ – Außenministerin grenzt sich von Scholz-Kurs ab. handelsblatt.com 03.11.2022.
[7] Courtney McBride: US Warns Germany, Other Allies Against Allowing Chinese Control of Firms. bloomberg.com 02.11.2022.
[8] Druck von allen Seiten auf Scholz vor Chinareise. Frankfurter Allgemeine Zeitung 04.11.2022.
[9] National Security Strategy. Washington, October 2022. S. dazu Spiel mit dem Feuer (III).
[10] C. Todd Lopez: DOD Releases National Defense Strategy, Missile Defense, Nuclear Posture Reviews. defense.gov 27.10.2022.
[11] Gordon Lubold, Charles Hutzler: U.S. Sees ‘Decisive Decade’ Ahead in Competition With China, Russia. wsj.com 12.10.2022.
[12] Mathias Brüggmann: Baerbock sieht China als „systemischen Rivalen“ – Außenministerin grenzt sich von Scholz-Kurs ab. handelsblatt.com 03.11.2022.