در قضیۀ جنگ قدرت بر سر ایران، مشاوران دولتی برلین اکیدا بر حفظ موضع مستقل قدرتهای اروپائی در مقابل زورگوئیهای آمریکا پافشاری میکنند. ملاحظۀ انها – بطور مثال اتاق فکر دولت آلمان در برلین، بنیاد علم و سیاست-  این است که در صورتی که دولت آلمان و سایر قدرتهای اروپائی در مورد بحران پیش آمده در خلیج فارس موفق به پیشبرد سیاستهای خود در برابر آمریکا نشوند، در جدال قدرت با آمریکا و بخصوص در مورد چین، خطر له شدن زیر چرخهای قدرت آمریکا آنها را تهدید خواهد کرد. اتحادیۀ اروپا بر نیازش بر "استقلال راهبردی" پافشاری میکند. همزمان در برلین گفته میشود که آمریکا را نباید برنجانیم و "اروپا بدون ایالات متحدۀ آمریکا" "ضعیفتر" خواهد بود. این موضع را بطور مثال وزیر امور خارجۀ پیشین آلمان زیگمار گابریل از حزب سوسیال دمکرات که اخیرا به دبیری انجمن دوستی ترانس اتلانتیک آلمان نیز انتخاب شده است، اتخاذ نموده است. در حالی که تنها معدودی از سیاستمداران از سیاست "اطاعت کامل" از آمریکا در نزاع رو به افزایش جهان صحبت میکنند، صندوق آلمانی طرح مارشال آمریکا در برلین معتقد است که تنها آمادگی برای ورود به جدال می تواند به تقابل با تلاشهای دولت ترامپ در جهت متعهد نمودن "اروپا" به سیاستهایش یاری رساند.

"روابط تخریب ناشدنی"

 الیت آلمان کماکان در مورد ادامۀ همکاری تنگاتنگ بین ایالات متحده و اروپا علیرغم وجود اختلافاتی با دولت ترامپ متفق القول است. وزیر دفاع جدید آلمان خانم آنه گِرِت کرامپ کارِنباوئر در این مورد میگوید: "حتی اگر در میان شرکا اختلاف نظری وجود داشته باشد... روابط ترانس آتلانتیکی ..... مستقل از این یا آن دولت وقت تخریب ناپدیرند."[1] دلیل آن نیز از یک طرف وابستگیهای بی نظیر و شدید اقتصادی به ایالات متحدۀ آمریکا میباشد  که هر گونه تضعیف آن تضعیف قابل ملاحظه ای در وضعیت رفاهی این الیت آلمانی را بدنبال خود خواهد داشت. (گزارش قبلی ما در این مورد) [2] علاوه بر آن برلین و اتحادیۀ اروپا کماکان از همکاری نظامی با آمریکا و قدرت بینظیری که در سایۀ این همکاری به آنها در تحمیل موضع بین اللملی اشان در اختیار آنها قرار داده است، منفعت میبرند. زیگمار گابریل وزیر حارجۀ سابق آلمان از حزب سوسیال دمکرات در این مورد میگوید: هر چند "ما با برخی از کارهای رئیس جمهور وقت دچار مشکلاتی هستیم ... اما یک چیز قابل انکار نیست، اروپا بدون ایالات متحده بمراتب ضعیف تر از آنچیزی که هست خواهد بود." زیگمار گابریل در تاریخ 26 ژوئن امسال به ریاست انجمن با سابقۀ پل-ترانس اتلانتیک انتخاب شد.  [3]  

"شهامت برای مقابله"

در مورد چگونگی مقابله با سیاستهای جنگ اقتصادی ترامپ کماکان ارزیابی های متفاوتی موجود است. در حال حاظر بروکسل در تلاش است تا تهدیدهای واشنگتن در مورد وضع تعرفۀ گمرکی 25 درصدی بر اتومبیلهای صادراتی اروپا به آمریکا را با عقد و تحقق یک سلسله از پیمانها ی تجارت آزاد متقابل خنثی نماید. بروکسل به این امید بسته است، تجارت بدون تعرفۀ اتومبیل و بخصوص از آلمان را در آمریکا برای همیشه تضمین نماید. اما وزیر اقتصاد آلمان پیتر آلتمایِر بیش از دو هفتۀ قبل در این باره اعتراف کرد: " این مذاکرات بطور تصور ناپذیری واقعا بسیار سخت میباشند." و در بهترین حالت شانس دستیابی به یک توافق "چیزی در سطح پنجاه -پنجاه " است. [4] برخی از صاحب نظران هم مخالف تلاش برای جذب نظرمساعد ترامپ با دادن امتیازهای بیشتر در خلال مذاکره هستند. ماموران طرف مذاکرۀ آمریکائی بارها اعلام کرده اند که آنها تهدید وضع تعرفه های مجازاتی را در آینده نیز مورد استفاده مجدد قرار خواهند داد. یک عضو صاحب نظر اما غیر رسمی "صندوق طرح مارشال آمریکا در برلین" در این مورد گفت: "این سلاحی چند منظوره است که هر زمانی که لازم باشد از غلاف بیرون کشیده خواهد شد. ترامپ این اسلحه را در ابتدا به نفع آمریکا و برعلیه مکزیک  پیرامون تغییر قرارداد نفتا به قرارداد بعدی آن "اوسمکا USMCA" [آمریکا- مکزیک-کانادا] بکار برد، و بلافاصله بعد از آن این سلاح را مجددا بمنظور دیکته کردن تبعیت مکزیک پیرامون اجرای سیاستهای مورد نظر وی در زمینۀ مهاجرین نیز بکار برد. در زمینۀ جدال تجاری با واشنگتن نیز این مؤلف صندوق مارشال بطور جدی پیشنهاد میکند که در مقابل آمریکا بایستی موضعی بسیار سرسختانه و شدید اتخاذ نمود. [5]

جدال ابر قدرتها

صرفنظراز کل این قضیه بحث در میان تمام صاحب نظران امور سیاست خارجه و مشاوران دولتی پیرامون اتخاذ سیاستهای کلی و جایگاه برلین و اتحادیۀ اروپا در جدال بین واشنگتن و پکن در حال جریان است. به طور نمونه زیگمار گابریل همچنین در مورد تفییر اوضاع بین المللی میگوید: "پس از سقوط دیوار آهنین" ما شاهد "جابجائی اساسی تکتونیک در اوضاع سیاسی جهان" بودیم و "مرکز ثقل اصلی جهان را نه دیگر حوزۀ آتلانتیک، بلکه حوزۀ پاسیفیک تشکیل میدهد." [6] الیت حاکم در آمریکا "چین را به عنوان قطب مخالف تلقی می کنند". این ارزیابی از چین حتی در دوران جانشینان ترامپ نیز "بلاتغییر" خواهد بود. در تحلیل بنیاد علم و سیاست در برلین از سال 2018 امده است: "سوالی که برای اروپا  مطرح میشود" اینست که "این قاره تا چه حد به بازیچه و موضوع پنجه اندازیهای قدرتهای بزرگ برای گسترش حیطۀ نفوذشان" تبدیل خواهد شد و یا این که آیا " اروپا به چه اندازه ای میتواند حوزۀ نفوذ گذاری خود را تثبیت کند." [7] "یافتن پاسخ به این سوالها" به این دلیل نیز "امری است کاملا ضروری و عاجل" اند که ما نمیتوانیم با اطمینان بگوئیم، که آیا دولت ترامپ برای استفاده از توازن نا متقارن قدرت به نفع خود قصد دارد اتحادیۀ اروپا را " بعنوان یک بازیگر مستقل تصعیف و یا حتی نابود کند" [یا نه]. پتر رودولف متخصص امور آمریکا از بنیاد علم و سیاست در برلین میگوید: "از لحاظ ژئوپلیتیک چنین سیاستی تا حدی قابل فهم نیز هست" ، چرا که " اگر ما از دیدگاهی جهانی به مسائل نگاه کنیم، مشاهده خواهیم کرد که ایالات متحده میبایستی موقعیت برتر خویش را در دوران رقابتهای قدرتهای بزرگ جهانی برای تقسیم مجدد جهان و بخصوص در رابطه با رقابت بر سر رهبری جهان با چین تضمین نماید". "اگر یک اروپای واحد" در این جدال "همبستگی خود را از آمریکا دریغ کند"، این برای آمریکا مرگبار خواهد بود.  

"بازگشت به پروژۀ ترانس آتلانتیک"

در شرایط تشدید روزافزون جدال قدرت تنها تعداد معدودی از صاحبنظران دنباله روی کامل از فرامین آمریکا را پیشنهاد میکنند. یکی از کارمندان موسسۀ محافظه کار هادسن در واشنگتن در مقاله ای، که اخیرا در نشریۀ پل-آتلانتیک منتشر گردید، خواهان آن گردید که آلمان بجای تعقیب اجرای برجام و تکمیل پروژۀ گاز نرد استریم 2 بایستی "با آمریکائی متحد شود"، که سعی میکند، "بازیگران شرور را به پاسخگوئی اعمالشان وادار سازد." [8] سال قبل نیز هنری کیسینجر گفته بود که شکاف در اتحادیه ترانس آتلانتیک در نهایت باعث خواهد شد که اتحادیۀ اروپا " به یک دنبالچۀ یوراسیا" تبدیل شود. آنموقع "اروپا" بدون داشتن هر گونه امکان مقاومتی تسلیم چین خواهد بود. آلمان امکان انتخاب آنرا دارد: یا از آمریکا بعنوان شریکی "پرخاشگر ولی در نهایت لیبرال و دمکرات پشتیبانی کرده"، و یا "حمایت خود را معطوف به رقیب چالشگر غیر لیبرال و اقتدارگرای چینی آن کند". [به زعم وی] آلترناتیو دیگری نیست: "زمان آن است که ما یک بار دیگر توجه خود را به پروژۀ ترانس آتلانتیک معطوف کنیم".

"استقلال راهبردی"

[اما] در گزارش منتشر شده در پائیز سال قبل از جانب بنیاد علم و سیاست در برلین در این مورد آمده است: "هر چند به یک معنا دنباله روی از آمریکا به نفع کشورهای اروپائی می تواند باشد"، اما "تشدید رقابت بین قدرتهای بزرگ جهانی می تواند عواقب سنگینی برای آلمان و سایر دولتهای اروپائی همراه داشته باشند". [9]  در صورت افزایش غیر قابل کنترل تشنجات، حقیقتا شرایط فاجعه آمیزی برای اقتصاد آلمان بوقوع خواهد پیوست. (گزارش قدیمی جرمن فارین پالیسی) [10] . این بنیاد اکیدا بر آن پافشاری میکند که: بدین خاطر "معقولانه است که لااقل توانائی دنبال نمودن سیاستی مستقل از آمریکا در در مقابل چین و روسیه را ایجاد نمود. سیاستهای کنونی برلین در رابطه با تقویت "استقلال اروپائی" نیز این منطق را دنبال می کنند."

"قدرت تحمیل فرمانبری از خود بر دیگران"

موضوع "استقلال راهبردی" حقیقتا مدتها است که یکی از اصلی ترین اهداف سیاست خارجی برلین بشمار میرود.[11] زیگمار گابریل در اولین سخنرانی خود پس از انتخاب بعنوان رئیس انجمن آتلانتیک در آلمان این وضعیت رابه صورت زیر تشریح کرد: اتحادیۀ اروپا در ایالات متحدۀ آمریکا "هر چند ثروتمند، اما از لحاظ سیاسی بی اهمیت" مورد ارزیابی قرار میگیرد که در "هیچکدام از بحرانهائی فعلی، که اوضاع جهان را رقم میزنند واقعا حرفی برای گفتن ندارد".[12] ما باید برای تغییر این وضعیت "خیلی از کارها را انجام دهیم". در چهارچوب کلی این  سیاست، آنطوری که بنیاد علم وسیاست اشاره میکند، جنگ قدرت پیرامون حفظ برجام از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است؛ در این مورد معین و بدون آنکه، کسی علنا در این باره صحبت کند،  مساله اصلی در میان مدت بر سر " اعمال و نمایش قدرت آمریکا با استفاده از ابزار و اهرم های اقتصادی برای تحمیل دنباله روی اروپا از آمریکا" و در دراز مدت بر سر "جنگ قدرت با روسیه و چین است."[13]

 جرمن فارین پالیسی، 25 ژوئیه 2019

ترجمه تحریریه سایت

[1] Peter Carstens, Konrad Schuller: AKK stellt sich vor ihre Soldaten: "Kein Generalverdacht". Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung 21.07.2019.

[2] S. dazu Transatlantische Perspektiven (I).

[3] "Ohne die USA ist der Westen und ist Europa schwächer". deutschlandfunk.de 27.06.2019.

[4] Oliver Voss: Altmaier hält Einigung im Handelsstreit für möglich. tagesspiegel.de 11.07.2019.

[5] Bruce Stokes: Brussels Should Avoid the Temptation of Trade Appeasement. gmfus.org 17.05.2019.

[6] "Ohne die USA ist der Westen und ist Europa schwächer". deutschlandfunk.de 27.06.2019.

[7] Peter Rudolf: Nicht allein Trump ist das Problem - Zum Umgang Deutschlands mit den USA. SWP-Aktuell A57. Berlin, Oktober 2018.

[8] Peter Rough: Time to Realign with the United States. atlantik-bruecke.org.

[9] Peter Rudolf: Nicht allein Trump ist das Problem - Zum Umgang Deutschlands mit den USA. SWP-Aktuell A57. Berlin, Oktober 2018.

[10] S. dazu Transatlantische Perspektiven (I).

[11] S. dazu Die Ära der Großmachtrivalitäten und Kampf um den Weltmachtstatus.

[12] "Ohne die USA ist der Westen und ist Europa schwächer". deutschlandfunk.de 27.06.2019.

[13] Peter Rudolf: Nicht allein Trump ist das Problem - Zum Umgang Deutschlands mit den USA. SWP-Aktuell A57. Berlin, Oktober 2018.