یادداشت سردبیر:

بدون تردید تغییرات اقلیمی یکی از محوری ترین مجادلات دهه های اخیر را تشکیل می‌داده و برای سالهای آینده نیز تشکیل خواهد داد. اما موضوع تغییرات اقلیمی اکنون بیش از آنکه موضوعی برای بررسی علمی باشد، یکی از ارکان جدال سیاسی بین نیروهای مختلف اجتماعی در سرتاسر جهان را تشکیل می دهد. به ویژه در ایدئولوژی جریان مسلط بر ائتلاف ترانس آتلاتیکی سرمایه داری جهانی، موضوع تغییرات اقلیمی در نتیجه عمل‌کرد انسان و ورود جهان به وضعیتی فاجعه بار در اثر این تغییرات در کنار ارکان دیگری از قبیل سیاست هویتی و سیاست جمعیتی و بهداشتی به یک رکن تعرض ایدئولوژیک و تثبیت سلطه بر رقبا و افزایش نفوذ در بازارهای جهانی تبدیل شده است. به همان اندازه که نزد این جریان دخالت انسان در طبیعت حیات کره خاکی را با خطر بلاواسطه موجودیت روبرو کرده است، به همان اندازه در نقطه مقابل، یعنی در جریان محافظه کار، نفی این تأثیرگذاری در کنار رد سایر محور های معروف به سیاست پراگرسیو یا ترقیخواه، یک رکن این جدال را تشکیل می دهد. و این دقیقاً مشکلی است که در مقابل کمونیسم معاصر نیز قرار دارد.

در حالی که ورود به این عرصه و یافتن حد و حدود تأثیر بشر با محیط طبیعی و نتایج آن و در نتیجه فرا تر رفتن از نظم کنونی مبتنی بر تقابل بشر با طبیعت و تبیین مبانی نظم جهان آینده، نظم مبتنی بر انسان طبیعی یا انسان به مثابه جزئی از طبیعت، یک امر ناگزیر لحظه تاریخی حاضر را تشکیل می دهد، جدال بین دسته بندی های درون طبقه حاکم و حجم عظیم ادبیات اساساً ایدئولوژیک در این عرصه، کار بررسی علمی موضوع را با دشواری های بزرگی روبرو کرده است. این دشواری تا حدی است که به ندرت می‌توان به مطالب و یا نوشته هائی دست یافت که بدون توجه به منافع این یا آن گروهبندی درون بورژوازی و با عزیمت از رویکردی علمی به بررسی موضوعات پرداخته باشند. گزارش حاضر از پرتال تخصصی «علم خرس قطبی» Polar Bear Science نخستین مطلبی است که برای ورود به این مباحثه منتشر می‌کنیم. گزارش نشان می‌دهد که در میزان یخبندان قطب تغییرات و نوسانات غیر قابل انکارند. اما در عین حال تصویر عمومی گزارش هم با فاجعه نمائی محیط زیستی های سازمان مللی متفاوت است و هم با منکران تغییرات اقلیمی. گزارش نشان میدهد که در نوامبر سال گذشته، میزان یخبندان در قطب حتی بیش از حد متوسط مقطع زمانی از سال 1970 تا 2022 بوده است.

پرتال علم خرس قطبی پرتالی است که به طور منظم تحولات مربوط به تشکیل یخ و کاهش آن در قطب را مورد بررسی قرار داده و در گزارشهای ماهانه منعکس می کند. بر خلاف رسانه‌های کثیرالانتشار، تخصصی بودن پرتال و کاربردی بودن مطالعات آن، به میزان زیادی بر محتوای کار آن تأثیر گذاشته و آن را از ادبیات اغراق آمیز رسانه‌های جریان اصلی، اعم از پراگرسیو یا محافظه کار، متمایز می کند. با این حال حتی در همان پرتال نیز رد پای مشاجرات مشهود است که در تازه ترین گزارشهای این پرتال در تاریخهای 14 و 23 ژوئیه نیز به جشم می خورد. گزارشهای مزبور به ذوب تابستانی یخ ها پرداخته و نتایجی را نشان می‌دهند که کاملاً در تناقض با پروپاگاند رسانه ای جریان پراگرسیو جهانی قرار دارند. گزارش 14 ژوئیه حاکی از آن است که «ذوب تابستانی یخ در خلیج هادسن کاهش نیافته است: در حقیقت پوشش تابستانی یخ نسبت به سال 2014 حتی پیشرفت نیز داشته است». و گزارش 23 ژوئیه به انتقاد مطلبی از یک پرتال دیگر به نام پرتال بین‌المللی خرس قطبی می‌پردازد که ذوب یخ تابستانی را در سال 2023 یک رکورد می‌داند در حالی که در سال 2015 میزان ذوب یخ بیش از امسال بوده است. آن هم در حالی که اندازه‌گیری میزان یخ در سال 2015 حتی دو هفته قبل از اندازه‌گیری در سال جاری، یعنی در اول ژوئن انجام گرفته بود.

گزارشات مراکز تحقیقاتی قطب شمال روسیه نیز همین داده‌ها را تأئید می کنند. در برخی مناطق قطب شمال حتی میزان یخ نسبت به دهه های قبل افزایش نیز نشان می دهد.

این البته به معنای عدم وقوع تغییرات جوی در نقاط مختلف جهان نیست. اما دقیقاً به معنای بی‌اعتبار بودن تبلیغات کر کننده محیط زیستی های مورد حمایت نهادهای سرمایه داری ترانس آتلانتیکی و سازمانهای وابسته به سازمان ملل است که جهان را در معرض فاجعه‌ای محیط زیستی نشان داده و از آن اهرمی برای حفظ سلطه ائتلاف امپریالیستی خویش ساخته اند.

امیدواریم که انتشار گزارش حاضر بتواند در دامن زدن به مباحثه ای جدی بر مبانی علمی نقش ایفا کند.

بهمن شفیق

17 مرداد 1402

9 اوت 2023

انجماد خلیج هادسون در سال 2022 هم چون دهه ی 1980 برای پنجمین بار از سال 2015

"نقطه ی سبز"، خرس دردسرساز در 10 نوامبر 2022 از مرکز نگهداری چرچیل آزاد شد. عکس از دوروتا والکوسکی

یکی از کارشناسان مستقل حوزه ی خرس قطبی در محوطه ی نزدیک چرچیل در مورد خرس ها وشرایط یخ زدگی امسال چنین می گوید:

"خرس ها در 10 نوامبر شروع به حرکت کردند؛ همچنین حفاظت در روز دهم زندان ها را تخلیه کرد"

"زندان" همان "تأسیسات نگهداری" برنامه هشدار خرس قطبی چرچیل است. در حالی که دست اندرکاران برنامه ی هشدارAlert program folks گزارشی را در این هفته منتشر نکرده اند (عجب، من تعجب می کنم، چرا؟)، در همان حوالی گشت های خرس سفید بزرگ Great White Bear Tours نه تنها تآیید کرد که خرس ها از زندان آزاد شدند بلکه تصویری از یک "خرس دارای نقطه ی سبز" را منتشر کرد: علامتی بر روی خرس های دردسرسازی که از تأسیسات نگهداری آزاد شده اند گذاشته شده تا بتوان آن ها را ردیابی کرد. خرس ها تا قبل از این که یخ به اندازه ی کافی در امتداد ساحل وجود نداشته باشد، آزاد نمی شوند تا بتوانند خارج شوند. «گشت بزرگ خرسهای سفید» خرس هایی را ردیابی کرده است که به سمت ساحل حرکت می کنند.

این اطلاعات نشان می دهد که میانگین تاریخ خروج خرس ها از ساحل احتمالا 12 تا 14 نوامبر خواهد بود، یعنی باز هم زودتر از میانگین دهه ی 1980 (16 نوامبر +/- پنج روز .(Castro de la Guardia et al. 2017) (با این حال این امر نشان می دهد که پنج سال از هفت سال گذشته (2017, 2018, 2019, 2020, 2022) یعنی از سال 2015 خرس ها تقریبا همان زمانی ساحل را ترک کرده اند که در دهه ی 1980 اقدام به این کار کردند.

هر چند هنوز هم تعداد اندکی از خرس ها در ساحل پارک ملی واپوسک Wapusk National Park وجود دارند که به نظر می رسد عجله ای برای رفتن ندارند، با این حال وجود چند خرس سرگردان در آن جا به این معنی نیست که یخ کافی برای شکار در دسترس نیست.

وضعیت یخ دریا در ساحل هادسون

پوشش یخ دریا برای هفته ی 12نوامبر، 1971-2022:

این مقدار یخ بیش تر از میانگین بلند مدت در این زمان از سال (هفته ی 14 نوامبر) است، طبق نمودار مقایسه ی CIS زیر، که در آن آبی بیش از میانگین و آبی تیره بسیار بیش تر از میانگین است:

نمودار معمولی یخ مورد کانادا، 16 نوامبر 2022:

خرس ها عجله ای برای ترک ساحل ندارند

همان طور که تصاویر زیر از 12 تا 17 نوامبر در ساحل پارک ملی واپوسک (به نقل از Explore.org) نشان می دهند به نظر می رسد برخی از خرس هایی که در شرایط خوبی به سر می برند عجله ای برای بیرون رفتن به روی یخ ندارند. به نظر می رسد این پدیده عکس بی میلی برخی خرس ها در اوایل تابستان برای ترک کردن یخ در حال عقب نشینی [و بازگشت به خشکی] است، حتی زمانی که مقدار خیلی کمی از آن باقی مانده باشد. تا 11 نوامبر فقط یک جفت خرس قطبی سفید که توسط تیم آندرو دروکر برچسب گذاری شدند خشکی را ترک کرده بودند و البته او هنوز اطلاعات اش را به روز نکرده است. همان طور که او در گذشته این کار را انجام داده، احتمالا نقشه ی ردیابی دیگری تا زمانی که تمامی خرس ها از خشکی خارج نشده اند منتشر نخواهد کرد، بنابراین ما قادر نخواهیم بود بگوییم که اکثر آن ها چه زمانی آن جا را ترک خواهند کرد. با این حال شاید او امسال ما را شگفت زده خواهد کرد.

ترجمه شهرام فلاح

References

Castro de la Guardia, L., Myers, P.G., Derocher, A.E., Lunn, N.J., Terwisscha van Scheltinga, A.D. 2017. Sea ice cycle in western Hudson Bay, Canada, from a polar bear perspective. Marine Ecology Progress Series 564: 225–233. http://www.int-res.com/abstracts/meps/v564/p225-233/

https://polarbearscience.com/2022/11/17/hudson-bay-sea-ice-freeze-up-in-2022-like-the-1980s-for-the-5th-time-since-2015/