یادداشت سردبیر:

گزارش حاضر دومین مطلبی است که در رابطه با مسأله مورد مناقشه تغییرات اقلیمی و نقش عامل انسانی در آن منتشر می کنیم. گزارش در ژانویه ۲۰۲۳ تهیه شده است و باز هم به موضوع تغییرات در میزان یخ در قطب شمال می‌پردازد که یکی از جنجالی ترین موضوعات مورد علاقه محیط زیستی های ترانس آتلانتیک در سالها و حتی دهه های گذشته بوده و در کنار مؤلفه های دیگری از قبیل جندرپالیسی و تراجنسیتی و حقوق اقلیتها یک رکن از دستگاه ایدئلوژیک جریان مسلط بر جوامع سرمایه داری در نیمکره غربی را تشکیل می دهد. موضوعی که با افراط در مسئول دانستن انسان در تغییرات اقلیمی در سطح کل زمین از یک سو مانع شناخت علمی از تغییرات مزبور می‌شوند و از سوی دیگر نتیجه‌گیری های سیاسی و اقتصادی از آن را تبدیل به اهرمی برای تداوم سلطه خویش بر بازارهای جهانی و کشورهای در حال توسعه می کند. امری که معاهده محیط زیست پاریس یکی از بهترین شواهد آن را به نمایش می گذارد.

با این حال یادآوری این نیز لازم است که نادرستی این دیدگاهها به معنای نفی تأثیرات توسعه جوامع صنعتی بر محیط زیست در شرایط سلطه سرمایه داری نیست. امری که به ویژه در دوره های گسترش پر شتاب و کمی سرمایه داری می‌تواند به نتایج مرگباری منجر شود و در طول تاریخ سرمایه داری حقیقتاً منجر نیز شده است. از مرگ رودخانه راین در سالهای رونق پسا جنگ جهانی تا خشک شدن دریاچه ها و منابع آبی زیر زمینی در کشورهائی مثل ترکیه و ایران در دهه های اخیر، تماماً نتایج مستقیم تخریب محیط زیست در نتیجه عمل انسان – در این مورد نیازهای انباشت سرمایه – را نشان می دهند. مسأله از یک سو دست یافتن به شناخت دقیق تر حد و حدود این تخریب و تأثیر آن بر زندگی انسان‌ها و از سوی دیگر درک درستی از مجموعه تغییراتی است که در اثر عوامل طبیعی خارج از اراده انسانی در حال وقوع اند. عواملی از قبیل تغییرات خورشیدی و تغییرات در منبع گرمائی درون زمین و غیره.

این مباحثه ای است که هنوز باید ادامه داد.

شهریور ۱۴۰۲، سپتامبر ۲۰۲۳

اشتباهی که هراس افکنی اقلیمی در مورد خرس های قطبی مرتکب می‌شود

هیچ داده ای وجود ندارد تا کمبود شدید یخ دریا را به سلامت ضعیف یا فراوانی خرس های قطبی مرتبط کند

خرس های قطبی نزدیک خلیج هادسون بازی می کنند، انجمن چرچیل، عکسی از کارلوس اوسوریو

دانشمندان دولت کانادا درست قبل از کریسمس، با اعلام این امر به رسانه‌ها که بر اساس یک گزارش تحقیقی در دست انتشار به نظر می رسد تعداد خرس های قطبی غرب خلیج هادسون بین سال های 2017 تا 2021، 27 درصد کاهش پیدا کرده است در سطح جهانی سر تیترهای خبری فراوانی را به وجود آوردند. این کار "علم از طریق بیانیه مطبوعاتی" نام دارد، عملی که در واقع ضد علمی است، زیرا علم واقعی از طریق انتشار، انتقاد، مباحثه و تأیید یا ابطال پیش می رود.

به این ترتیب، جای تعجب نیست که تقریبا تمامی داستان های رسانه ای ارتباط قوی بین این کاهش جمعیت ادعا شده و کمبود یخ دریا به دلیل تغییرات اقلیمی را یا بیان کرده یا دست کم به آن اشاره کرده اند. در حالی که در واقعیت شرایط یخ دریا طی پنج سال گذشته خیلی خوب بوده است - هم تاریخ انجماد و هم شکستن آن-. بنابر این این سؤال مطرح می شود که چگونه "کمبود یخ دریا" ممکن است بتواند علت کاهش آشکار این امر باشد.

باید این اعتبار را برای روایت رویترز (اولین بار در 23 دسامبر منتشر شد) قائل شد که ملاحظه متفاوتی را هم طرح می کند: "تغییرات ناشی از آب و هوا در جمعیت بومی فوک ها ممکن است باعث کاهش تعداد خرس ها شود". فقط یک روایت دیگر هم که از بی بی سی نیوز دیدم، به تأثیرات احتمالی ناشی از جمعیت فوک ها اشاره داشت.

در این رابطه بدون این که بتوانیم گزارش واقعی را بررسی کنیم، چیز بیش تری نمی توان گفت. اگرچه چندین روایت خبری ادعا کردند که این گزارش اخیرا منتشر شده، اما هنوز نه در صفحه ی مربوط به وب سایت دولتی نوناووت و نه در هیچ جای آنلاین دیگری که بتوانم آن را پیدا کنم در دسترس عموم نیست. در واقع هیچ یک از گزارش های خبری مربوط به این مورد مطالعه ای، عنوان آن را ذکر نکردند یا حتی به یک بیانیه مطبوعاتی رسمی ارجاع نمی دهند.

با این حال، بر اساس قضاوت مبتنی بر روایتی که رویترز ارائه می دهد، به نظر می رسد که محققان این مطالعه قادرنبودند تا ارتباط قطعی ای بین از بین رفتن یخ دریا و کاهش تعداد خرس های قطبی در غرب خلیج هادسون برقرار کنند، علی رغم آن چه که آن ها یا دیگران ممکن است به رسانه ها گفته باشند.

در مورد فوک های حلقه دار، طعمه ی اصلی خرس ها چطور؟ آیا کاهش تعداد فوک های حلقه دار بین سال های 2017 و 2021، باعث کمبود غذای خرس ها در خلیج هادسون شد؟ اگر چنین است، آیا ارتباط واضحی بین کاهش تعداد فوک های حلقه دار و کمبود یخ دریا، آن طور که در نقل قول بالا در گزارش رویترز به آن اشاره شد، وجود دارد؟

پاسخ های کوتاه به این سؤال "نه" و "نه" هستند. مطالعات بر روی فوک های حلقه دار در خلیج هادسون نشان می دهد که هیچ علت و اثر قطعی بین تغییرات یخ دریا و سلامت و بقای فوک ها وجود ندارد، عمدتا به این دلیل که روند کاهشی در پوشش یخ دریا وجود نداشته است. همان طور که یک مطالعه در سال 2020 در مجله ی اکوگرافی بیان کرد: "تحلیل روند ما از متغیرهای زیست محیطی نشان داد که یک الگوی گرمایشی قوی قبل از سال 1999 وجود دارد. به دنبال این تغییر قاطع، منطقه هیچ روند گرمایشی را از خود بروز نداده است. با این حال، تحول شرایط جسمی (برای فوک ها) در سال های 2000 تا 2016 منفی بود، طوری که نشان دهنده ی کاهش کلی چربی بدن فوک ها در تمام این دوره بود". فوک های حلقه دار ماده با چربی بدن بسیار کمتر ممکن است نتوانند در بهار توله های زنده بزایند، بنابراین طعمه ی موجود برای خرس های قطبی کاهش می یابد.

یک احتمال دیگر این است که برف بیش تر از حد معمول در فصل بهار ممکن است توله فوک های حلقه دار (متولد در "غارهای برفی" بر روی یخ دریا) را از شکار خرس های قطبی محافظت کرده باشد. این امر به طور مؤثری غذای موجود برای خرس ها را کاهش می دهد، مخصوصا اگر فوکهای باردار فقط اندکی چربی کمتری داشته باشند و طبق معمول توله ها را بزایند. اما هیچ نوع مطالعه ای عمق برف بر روی یخ خلیج هادسون را اندازه گیری نمی کند.

بنابراین حتی اگر کاهشی در تعداد خرس های قطبی وجود داشته باشد، آن طور که محققان مطالعه ی جدید ادعا می کنند به آن دست یافته اند، اصلا مشخص نیست که چه چیزی ممکن است علت این امر باشد. اگر برخی از خرس ها در چند سال گذشته فوک کافی برای خوردن پیدا نمی کردند و از گرسنگی می مردند، این سؤال باقی می ماند که چرا فوک های کمتری در دسترس بودند.

در مجموع، واقعیت ها حاکی از آن اند که هیچ داده ای وجود ندارد که فقدان حیاتی یخ دریا را به سلامت ضعیف یا فراوانی خرس های قطبی یا طعمه ی فوک های حلقه دار در غرب خلیج هادسون بین سال های 2017 و 2021 مرتبط کند. با وجود این، نویسندگان گزارش دولتی در مورد تعداد خرس های قطبی که هنوز در دسترس عموم نیست، به نظر می‌رسد آشکارا مشکلی با گفتن این گزاره به رسانه ها نداشتند که کمبود یخ دریا می تواند علت کاهش آشکار فراوانی خرس های قطبی در تمام پنج سال گذشته باشد و این هم به نوبه ی خود پیش بینی های قبلی [خود آنانّ را تأیید می کند که دقیقا همان چیزی است که گرمایش جهانی ناشی از دخالت انسانی باعث می شود.

من هم مانند سایر دانشمندان، زمانی گزارش واقعی را ارزیابی خواهم کرد که در دسترس عموم قرار گیرد. این وسط ما گرفتار علمی شده‌ایم که از طریق بیانیه های مطبوعاتی شکل می گیرد: یک روایت هیجان انگیز حول یافته هایی که صلاحیت علمی را زیر سؤال می برند.

سوزان جی. کراک

ترجمه شهرام فلاح

https://financialpost.com/opinion/what-climate-alarmism-about-polar-bears-gets-wrong

سوزان جی. کراک فورد یک متخصص زیست شناسی و نویسنده ی کتاب هایی چون فاجعه ی خرس قطبی که هر گز رخ نداد The Polar Bear Catastrophe That Never Happened و نماد سقوط کرده: سر دیوید آتنبرو و فریب والروس Fallen Icon: Sir David Attenborough and the Walrus Deception. است.