از: جرمن فارین پالیسی

ترجمه: تحریریه امید

سفر صدر اعظم آلمان به ژاپن در اوایل هفته آینده*، در دوره ای از گسترش روابط نظامی بین برلین و توکیو صورت می گیرد. پیش از هر چیز نیروی دریایی آلمان بطور منظم با نیروی دریایی ژاپن همکاری می کند و با آنها به اجرای مانورهای تاکتیکی در شاخ آفریقا می پردازند. همچنین ارتش و نیروی هوایی هم از مدتها پیش در حال گسترش روابط خود به طرف سواحل ژاپن می باشند. همزمان با آن انگلیس و فرانسه روابط سیاسی، نظامی خود را با ژاپن  تحکیم می بخشند. این مسئله شامل ناتو هم میشود که با دولت ژاپن در سالهای گذشته بر سر یک "برنامه مشارکت و همکاری اختصاصی Individual Partnership and Cooperation Programme"به توافق رسیده بود. مشاوران دولت آلمان دو سال پیش پیشنهاد کردند که آلمان در جهتگیری تازه نظامی-سیاسی آمریکا در آسیا مشارکت کند.

در اینجا مسئله بر سر تقویت مواضع غرب در مناطق نزدیک به جمهوری خلق چین است که با  اقتدار سیاسی باید  به عقب نشینی وادار شود. ژاپن، متحد کلیدی ایالات متحده در آسیا، همزمان همکار مهمی برای برلین و اتحادیه اروپا در رقابت با پکن به محسوب می شود.

شریک نظامی اصلی آمریکا

ژاپن که قرار است صدراعظم آلمان آنگلا مرکل در آغاز هفته آینده برای گفتگوهای جامعی راهی آنجا شود، مهمترین هم پیمان نظامی  ایالات متحده در مجاورت مستقیم جمهوری خلق چین است. بنیاد علم و سیاست برلین (SWP) در یک بررسی تازه توضیح می دهد که "همکاریهای مشترک نظامی ژاپن با ایالات متحده آمریکا بسیار وسیع و پر دامنه است، نه فقط در زمینه مانورهای نظامی مشترک وهمچنین تکنولوژی تبادل اطلاعات. ژاپن همچین در مقیاس ویژه ای در توسعه سیستم دفاع موشکی آمریکا مشارکت می کند."[1]

درجنگ افغانستان و عراق، توکیو ایالات متحده را نه فقط به لحاظ مالی بلکه همچنین "اقلا در زمینه فنی و تدارکاتی مورد پشتیبانی" قرار داد. بنیاد علم و سیاست (SWP) گزارش می دهد که تا اواسط سال باید "پروژه های دفاعی دو جانبه از نو طراحی شوند"، پروژه های جاری "تعمیق بیشتر در قابلیت همکاری و برنامه ریزی نظامی مشترک را هدف قرار داده اند". چنین موفقیتی بستگی به این دارد که شیزو آبه نخست وزیر موفق به تغییر قانون اساسی ژاپن شود؛ این قانون شرکت در عملیات نظامی در سطح جهانی را برای ژاپن محدود می کند. در این وضعیت، صدر اعظم مرکل و آبه در مورد جنگ جدید در عراق به بحث می پردازند. ارتش آلمان در آنجا مستقر خواهد شد؛ توکیو قول داده است که حداقل پشتیبانی مالی به عمل آورد.

ارتش آماده است

" در چهار چوب توسعه روابط سیاسی نظامی به سمت شرق و جنوب شرقی آسیا در مجموع [2] دولت آلمان هم مدتی است به تقویت تماس های نظامی خود با ژاپن پرداخته است. پس از اولین دیدار بازرس ارتش آلمان از این کشور در سال 2009 و دیدار متقابل فرمانده نیروی زمینی ژاپن از آلمان در سال 2012 و در پی آن دومین سفر بازرس ارتش آلمان به ژاپن در آوریل 2013 نهایتا اعلام شد که "ارتش آلمان برای همکاری نزدیکتر با ارتش ژاپن آماده است."[3] در گفتگوها همکاری مرکز آموزشی ارتش در مونستر با آکادمی ارتشی "نیروهای دفاعی" ژاپن در فوجی مطرح گردید. نیروی هوایی [آلمان] نیز به این موضوع  پرداخت. از 14 تا 17 آوریل 2014 هیاتی در مدرسه افسران نیروی هوایی ژاپن اقامت گزید. در این بین براساس اطلاعات خود نیروی هوائی گفتگوهای تخصصی با پرسنل آموزش پرواز لشگر 1 هوائی نیروی دفاع هوایی ژاپن (JASDF) در پایگاه هوایی هاماماتسو صورت گرفت.[4]

مانورهای تاکتیکی

علاوه بر این آلمان و ژاپن همکاری بین نیروهای دریایی شان را تقویت می کنند. سالهاست که بطور منظم یک افسر نیروی دریایی آلمان "در کنفرانس بین المللی دانشجویان افسری اکادمی دفاع ملی" ژاپن در یوکوزوکا شرکت می کند. در تابستان 2013 یک سرباز زن آلمانی به مدت شش هفته کامل در یک سفر آموزشی طولانی در یکی از ناوگانهای دریائی ارتش ژاپن شرکت نمود؛ این ناوگان در اگوست 2013 به شهر کیل [در شمال آلمان] وارد شد که در آنجا جلسات متعدد با نظامیان آلمانی برگزار شد. نیروهای دریایی هر دو کشور از این واقعیت، که به طور موازی در مبارزه بین المللی علیه دزدان دریایی در شاخ آفریقا شرکت دارند بطور مکرر برای تبادل تجارب استفاده کرده اند. همانطور که نیروی دریایی آلمان گزارش می دهد؛ آخرین بار در اواسط دسامبر 2014 یک "ملاقات از نوع ویژه" برگزار شد:  ناوچه "لوبک" همراه با دو ناو شکن ژاپنی به مانورهای تاکتیکی و تمرینات شلیک پرداختند. نیروی دریائی آلمان اهمیت این را در تقویت بود "مبادله دو جانبه" بین طرفین معرفی می کند.[5]

همکاری تسلیحاتی

در کنار برلین، لندن و پاریس هم به تحکیم فعالیتهای نظامی خود با توکیو می پردازند. بریتانیا و ژاپن در جولای 2013 یک موافقت نامه همکاری تسلیحاتی امضا کردند. کشورهای فرانسه و ژاپن در آغاز سال 2014 هم در دیداری که در آن وزرای خارجه و دفاع  وقت حضور داشتند، برنامه هایی برای ساخت مشترک تجهیزات نظامی را پیش کشیدند. سه قدرت اصلی اتحادیه اروپا به طور موازی پیش می روند.

همکاری ناتو

همکاری های نظامی در چارچوب ناتو نیز به این همکاریها اضافه می شود. در دوم جولای 1990 اولین "کنفرانس ناتو- ژاپن" رسما آغاز به کار کرده بود. در آن کنفرانس "دبیر کل سابق ناتو مانفرد ورنر اهل آلمان از وزیر امور خارجه ژاپن در مرکز فرماندهی اتحادیه جنگی غرب در بروکسل استقبال نمود. توکیو در دهه 1990 به لحاظ مالی از عملیات ناتو در جنوب شرقی اروپا حمایت کرد. آمار بنیاد علم و سیاست(SWP) دو سال پیش اعلام نمود که کاتالیزور این همکاری ها  حمایت ژاپن از مداخله نظامی ناتو در افغانستان در دهه اول 2000  بود.[6] در سال 2010 توکیو حمایت از عملیات ناتو علیه دزدان دریایی در شاخ آفریقا را شروع کرد . در 15 آوریل 2013 ناتو و ژاپن بر سر بیانیه سیاسی مشترکی که گسترش همکاری ها را مشخص می نمود  به توافق رسیدند. از جمله هدف های آنها تقویت همکاری در زمینه "امنیت دریایی" بود.[7] بالاخره در ماه مه 2014 ژاپن و ناتو در بروکسل به مناسبت دیدار نخست وزیر ژاپن شینزو آبه در چارچوب تحکیم بیشتر روابط "برنامه های جداگانه همکاری و مشارکت" را منعقد نمودند.

علیه چین

بنیاد علم و سیاست(SWP) در سال 2013 از گسترش رابطه ناتو با ژاپن دفاع کرده است. برطبق تحلیل این اتاق فکر، ائتلاف جنگی غرب باید در دهه های آینده "در طرح های تازه سیاسی ـ نظامی ایالات متحده در آسیا .... مشارکت کند". "همکاری فعال" با ژاپن در"این فرایند ضروری است". این تحلیل در ادامه می افزاید: "هیچ تغییری در اولویت ها  بدون مشارکت کشورهای دیگر منطقه ممکن نخواهد بود.[8] از همین رو "کشورهایی مانند استرالیا و سنگاپور هم "باید در "مشارکتهایی که ایالات متحده پیشنهاد می کند" شرکت کنند. در غیر اینصورت "کل اقدامات ممکن است سریعا به شکست بیانجامد". گسترش روابط سیاسی نظامی آلمان با کشورهای دیگری مثل سنگاپور نیز در همین راستا قرار دارد.[9]

البته بنیاد علم و سیاست (SWP) در هین حال از این نیز دفاع می کند که همراهی چین هم در فعالیتهای جدید آسیایی سنگاپور در نظر گرفته شود: "هم به یک مقابله با قابلیت های نظامی در حال رشد چین و هم به اقدامات... جذب کننده" در منطقه نیاز هست. نه فقط آلمان، بلکه ایالات متحده هم بطور واقعی به همکاریهای محدود نظامی با جمهوری خلق چین می پردازند.

این که همکاری با یک رقیب بالقوه - ژاپن چنین رقیبی نیست نه ولی چین هست- چگونه می تواند به سرعت به تقابل شدید تغییر جهت دهد، مناقشه اخیر با روسیه آن را نشان داد. ناتو از هم اکنون اتحادیه اش را برای زمانی آماده می کند که مناقشه با چین هم شدت بگیرد.

منبع: Auf dem Weg zu neuen Konflikten (III)

* مقاله حاضر در 5 مارس به نگارش درآمده است

قسمت های قبلی این مقاله:

در مسیر جدالهای تازه (قسمت اول)

در مسیر جدالهای تازه (قسمت دوم)

 [1] Gudrun Wacker: Sicherheitskooperation in Ostasien. Strukturen, Trends und Leistungsgrenzen. SWP-Studie S 2, Januar 2015.
[2] S. dazu Auf dem Weg zu neuen Konflikten (II).
[3] Inspekteur des Heeres besucht japanische Landstreitkräfte. www.deutschesheer.de 10.05.2013. S. auch Bündnis mit Tradition.
[4] Zu Besuch in Japan. www.luftwaffe.de 23.05.2014.
[5] Japanisch-deutsches Rendezvous auf See. www.einsatz.bundeswehr.de 23.12.2014.
[6] Michael Paul: Die Nato im Fernen Osten. SWP-Aktuell 59, Oktober 2013.
[7] S. dazu Zwischen den USA und China.
[8] Michael Paul: Die Nato im Fernen Osten. SWP-Aktuell 59, Oktober 2013.
[9] S. dazu Auf dem Weg zu neuen Konflikten (II).